Praktijkvoorbeeld: Leidse Ladder borgt circulariteit in de organisatie
De gemeente Leiden wil vanaf 2023 alle gemeentelijke bouwprojecten 100% circulair uitvragen. Om de mate van circulariteit in de openbare ruimte te meten, heeft de organisatie de Leidse Ladder ontwikkeld: hét monitoringssysteem voor circulariteit in openbare ruimteprojecten.
De Leidse Ladder is gebaseerd op 8 circulaire ontwerpprincipes, onderverdeeld in Preventie, Waardebehoud en Waardecreatie. De vragenlijst wordt in ongeveer 30 minuten ingevuld, waarna blijkt of het project voldoende scoort.
Doel van Leidse Ladder
“Doel van het instrument is om circulariteit in de interne organisatie te borgen”, zegt beleidsadviseur Circulaire Bouw Romy Mathôt. “Het geeft antwoord op vragen als: wordt circulariteit daadwerkelijk toegepast in projecten? Maken betrokken medewerkers zich deze denkwijze eigen? En kunnen we de circulariteit in projecten verder verbeteren?”
Van schets tot aanbesteding
Na een ontwikkelingsperiode ligt er nu een gebruiksvriendelijke versie van de Leidse Ladder. “Je beantwoordt online een aantal vragen over een project”, zegt Esmé Bosch, beleidsmedewerker Circulaire Bouw. “Dat kan al vanaf de fase van het schetsontwerp, maar moet voor het definitief ontwerp zijn ingevuld. De vragen zijn verdeeld over verschillende secties, zoals de sloop- en startfase, hergebruik van objecten, materiaalgebruik en circulair ontwerp.”
Niet vrijblijvend
“De Leidse Ladder is een laagdrempelige manier om circulariteit uit de vrijblijvendheid te trekken”, zegt Mathôt. Afgesproken is dat projecten vanaf eind 2023 aan 2 van de 8 circulaire ontwerpprincipes moeten voldoen. Wanneer deze score niet behaald wordt gaat de aanbesteding in de huidige vorm niet door. Mathôt: “In de komende jaren gaan we toewerken naar het toepassen van alle 8 circulaire ontwerpprincipes. Dan wordt het puntenaantal een steeds grotere uitdaging.”
Tips van Romy Mathôt en Esmé Bosch (gemeente Leiden):
- Stel de ontwikkeling van een instrument als de Leidse Ladder niet uit door eindeloos onderzoek en analyses uit te voeren, maar ga gewoon aan de slag. Door het te ontwikkelen en te testen ontdek je vanzelf hoe je het instrument verder kunt aanscherpen.
- Betrek de interne organisatie bij de ontwikkeling van het instrument.
- Denk na waar het instrument moet landen: waar vindt de toetsing van projecten plaats?
- Vergroot de bewustwording over circulariteit door het instrument onder de aandacht te houden. Laat zeker aan het begin regelmatig van je horen door bij een afdeling langs te gaan en contact te houden.
Lees het hele praktijkvoorbeeld
In het praktijkvoorbeeld over de Leidse Ladder gaan Romy Mathôt en Esmé Bosch dieper in op de ontwikkeling en werking van dit instrument.