Overslaan en naar de inhoud gaan

Secondary navigation

  • Over PIANOo
  • Contact
  • Help
  • Sitemap
  • Nieuwsbrief
  • English
Pianoo Logo

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Inkopen in het kort
  • Inkoopproces
  • Regelgeving
  • Thema's
  • Sectoren
  • Actueel
Menu Sluiten

Zoeken

Meest gezocht

Drempelbedragen Europees Aanbesteden Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA) CPV-codes
  • Thema's
  • Innovatie
  • Praktijk & tools
  • Onderzoeken
  • Inventarisatie factoren die van invloed zijn op de toepassing van functioneel specificeren
  • Coronacrisis en inkoop
  • Maatschappelijk Verantwoord Inkopen
  • BPKV
  • Innovatie
    • Aan de slag
    • Strategieën
    • Kansrijke thema’s
    • Achtergrondinformatie
    • In het kort - metrokaart
    • Praktijk & tools
      • Stappenplannen
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
  • Integriteit
  • MKB
  • Publiek Private Samenwerking (PPS)

Inventarisatie factoren die van invloed zijn op de toepassing van functioneel specificeren

Bron: Significant/PIANOo

Publieke inkopers zien functioneel specificeren als een noodzakelijk instrument voor innovatiegericht inkopen. Toepassing is echter moeizaam. Met name omdat functioneel specificeren lastig past in de bestaande uitvoeringspraktijk van publieke organisaties. Dat blijkt uit het rapport van Significant dat in opdracht van PIANOo, begeleid door experts van de PIANOo-vakgroepen Inkoopmanagement en GWW (grond-, weg- en waterbouw) en Bouw, onderzoek deed naar functioneel specificeren in de praktijk. (oktober 2017)

Functioneel specificeren is een wijze van beschrijven waaraan een product, dienst of oplossing moet voldoen, zónder dat dit de vrijheid van leveranciers inperkt om met innovatieve ideeën te komen. Functioneel specificeren gaat over de wijze waarop de behoefte in een programma van eisen wordt geformuleerd en wordt gezien als een van de oplossingen om meer ruimte te bieden aan de creativiteit van de markt. Dit geldt bijvoorbeeld voor Innovatiegericht Inkopen en Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI).

Praktijk

In de praktijk blijken er overwegingen te zijn om niet te kiezen voor (zuivere) functionele specificaties, maar voor een (gedeeltelijk) technisch gespecificeerde opdracht. Voorbeelden van dergelijke overwegingen zijn de mate waarin een opdrachtgever zelf een sterke voorkeur heeft voor een specifieke oplossing, minder positieve ervaringen met functionele specificaties in het verleden, et cetera. Gedegen onderzoek naar deze overwegingen en de mogelijke oplossingen om vaker functioneel te specificeren ontbreekt. Zo blijkt uit een inventarisatie gedaan onder enkele wetenschappers.

Doel onderzoek

Doel van het onderzoek is dat PIANOo en de inkopende (semi)overheid meer inzicht krijgen in:

  • De overwegingen die bepalend zijn bij het al dan niet toepassen van functioneel specificeren (in plaats van technisch specificeren)
  • De mogelijke oplossingen om functioneel specificeren vaker toe te passen.

Overwegingen bij functioneel specificeren

Op basis van het onderzoek blijkt dat de overwegingen die een rol spelen bij de keuze om functioneel specificeren onder te verdelen zijn in de volgende 5 categorieën:

  • Oplossingsgericht denken door eindgebruikers, stakeholders of projectteamleden leidt tot het voorschrijven van oplossingen in plaats van functionele eisen
  • Risicomijdend gedrag om geen fouten te maken of voor zekerheid te kiezen leidt tot technische specificaties
  • Opdrachtgevers schrijven standaardproducten of producten waarvan zij veel kennis hebben technisch voor
  • De beschikbare tijd kan positief of negatief invloed hebben op het al dan niet functioneel specificeren
  • Beleid, standaardisering, raakvlakken met andere producten, normen, richtlijnen en wet- en regelgeving kunnen de functionele ruimte beperken.

Hier zitten zowel zachte (bijvoorbeeld gedrag) als harde overwegingen (bijvoorbeeld wetgeving) tussen. Beide typen overwegingen lijken op basis van het onderzoek invloed te hebben op de toepassing van functioneel specificeren.

Oplossingen om functioneel specificeren vaker toe te passen

Per categorie zijn ook oplossingen geïdentificeerd die volgens de geïnterviewden kunnen bijdragen aan het vaker toepassen van functioneel specificeren:

  • Stel vast welke doelen bereikt moeten worden en bespreek – samen met eindgebruikers, stakeholders en politici - welke functies (in plaats van technische oplossingen) gewenst zijn
  • Wijs aanbestedingen aan waarin het echt 'anders' (functioneler) mag ten opzichte van de gangbare praktijk en/of zet 'proeftuinen' op om innovatieve oplossingen te kunnen uitproberen
  • Betrek marktpartijen en inkoopexpertise eerder in het project
  • Bezoek andere opdrachtgevers om nieuwe oplossingen te bekijken
    Dit kan bijdragen aan onder meer minder risicomijdend gedrag
  • Treed in dialoog met de markt om onder andere vertrouwen te krijgen in de haalbaarheid van functionele specificaties
  • Kies voor een aanbestedingsprocedure gericht op dialoog wanneer innovatieve oplossingen gewenst zijn
  • Sta het aanbieden van meerdere varianten toe en/of gebruik geïntegreerde contracten met functionele specificaties
  • Begin eerder met het voorbereiden van aanbestedingen, zodat er onder andere meer tijd beschikbaar is voor het opstellen van functionele eisen en wensen, waar nodig dialoog met stakeholders en marktpartijen, et cetera
  • Analyseer interne en externe factoren die functionele ruimte kunnen beperken (zoals intern beleid) en stel ter discussie waar dit belemmerend kan zijn.

Onderzoek: Functioneel specificeren

eindrapportageonderzoekfunctioneelspecificeren-okt2017.pdf
Deel deze pagina:
  • Home
  • Inkopen in het kort
    • Wat moet ik weten over inkopen?
    • Wat moet ik weten over Europees aanbesteden?
    • Hoe zit het inkoopproces in elkaar?
    • Hoe organiseer ik een Europese aanbesteding?
    • Welke wet- en regelgeving is er over aanbesteden?
    • Hoe ga ik met de regels om?
    • Hoe evalueer ik de inkoopfunctie?
    • Waar kan ik hulp krijgen?
  • Inkoopproces
    • Fase 1 Voorbereiden
      • Inkoopbehoefte
      • Aanbestedingsregels
      • Aanbestedingsplicht
        • Operationele eenheid
        • Overheidsinstanties
        • Publiekrechtelijke instellingen
        • Ramen opdracht
        • Maak/koopbeslissing
          • Stappenplan
      • Inkoopstrategie
        • Economische afwegingen
      • Beleidsdoelen
      • Vormgeven opdracht
      • (Sub)gunningscriteria
        • Prestatieprikkels
          • Toepassen
          • Bonussen en malussen
          • Stappenplan
          • Value engineering
      • Selectiecriteria
        • Faillissementsrisico
      • Specificeren
        • Milieu, sociaal en arbeid
        • Technische specificaties
        • Keurmerken
        • Algemene voorwaarden
      • Markt betrekken
      • Mogelijke procedures
        • EU standaardprocedures
        • EU specifieke procedures
          • Sociale en andere specifieke diensten
          • Mededingings- procedure met onderhandeling
          • Onderhandelings- procedure zonder aankondiging
          • Versnelde procedure
          • Concurrentie- gerichte dialoog
          • Prijsvraag
          • Concessie
          • Elektronische veiling
          • Innovatiepartner- schap
            • Precommercieel inkopen
            • Innovatiepartnerschap of pre-commercieel inkopen
          • Dynamisch aankoopsysteem
        • Raamovereenkomsten
        • Nationale procedures
      • Kiezen procedure
      • Afronden
    • Fase 2 Doorlopen
      • Aankondigen
        • Inhoud aankondigingsformulier
        • (Niet-)wezenlijke wijziging
        • Termijnen openbare procedures
        • Termijnen procedures met voorselectie
      • Aanmelden
      • Selecteren
      • Inschrijven
      • Gunnen
        • Model-K
        • Rechtsbescherming
        • Ongeldige en bijzondere inschrijvingen
        • Geen verplichting tot gunnen
        • Abnormaal lage inschrijving
          • Methodieken
        • Informatieverstrekking
      • Afronden
    • Fase 3 Uitvoeren
      • Contractbeheer
      • Contractmanagement
      • Leveranciersmanagement
    • Organisatie
      • Strategisch inkoop
      • Categoriemanagement
      • Inkoopdiagnose
      • Inkooppakketten
        • Algemeen
        • Waterschappen
      • Inkoopsamenwerking
      • MSU+ model
      • Prestatie-inkoop/Best Value Procurement
      • Prestatiemeten/Past Performance
      • Tenderboard
  • Regelgeving
    • Aanbestedingswet
      • Beter aanbesteden
      • Klachtenafhandeling
      • VNG Model Algemene Inkoopvoorwaarden
      • VNG Model Inkoop- en aanbestedingsbeleid
    • Gids Proportionaliteit
    • Uniform Europees Aanbestedingsdocument
      • Interactieve pdf
        • Aandachtspunten ondernemers
    • Europese richtlijnen
      • Regelgeving bij EU richtlijnen
        • GPA
        • Inbreukprocedure
    • Drempelbedragen
    • CPV-codes
    • ARW 2016
    • Voorwaarden
      • Rijksoverheid
        • ARVODI
        • ARIV
        • ARBIT
        • Toelichting
      • Waterschappen
      • Gemeenten
      • Diversen
      • UAV 2012
    • Gedragsverklaring aanbesteden
    • Jurisprudentie
      • Jurisprudentieoverzicht
        • Aanbestedende dienst
        • Afbreken procedure
        • Beslissingen selectie en gunning
        • Bijzondere procedures
        • Eisen aan inschrijver en beoordeling
        • Eisen aan offerte en beoordeling
        • Inhoud bestek en contract
        • Mededinging
        • TenderNed
        • Type opdracht
        • Uitgezonderde opdrachten
        • Voorbereiding
        • Waarde van de opdracht
        • Wezenlijke wijziging
      • Wekelijkse samenvattingen
  • Thema's
    • Coronacrisis en inkoop
      • Veel voorkomende vragen
      • Analyse aanbestedingen
      • Praktijkvoorbeelden
      • Webinars
    • Maatschappelijk Verantwoord Inkopen
      • Nationaal plan
      • MVI-thema’s
        • Biobased inkopen
          • Aan de slag
            • Waarom
            • Hoe
              • Specificeren
            • Producten
            • Aandachtspunten
            • Voorbeelden
          • Toelichting
          • Praktijkvoorbeelden
          • Handreikingen
          • Onderzoeken
        • Circulair inkopen
          • Aan de slag
          • Toelichting
          • Praktijkvoorbeelden
          • Handreikingen
          • Onderzoeken
        • Internationale sociale voorwaarden
          • ISV in het inkoopproces
            • Voorbereiden
            • Doorlopen
            • Uitvoeren
          • Toelichting
          • Praktijkvoorbeelden
          • Handreikingen
          • Onderzoeken
        • Milieuvriendelijk inkopen
          • Toelichting
          • Praktijkvoorbeelden
          • Handreikingen
          • Onderzoeken
        • Social return
          • In de aanbesteding
          • In de praktijk
            • Rijksoverheid
          • Toelichting
            • Participatiewet
          • Praktijkvoorbeelden
          • Handreikingen
          • Onderzoeken
      • MVI-criteria
        • Automatisering en telecommunicatie
        • Energie
        • Grond-, weg- en waterbouw
        • Kantoorfaciliteiten en diensten
        • Kantoorgebouwen
        • Transport en vervoer
      • Beleid en uitvoering
        • SDG's
        • Manifest MVI
          • Manifest tekst
          • Ondertekenaars
          • Actieplannen
      • MVI in het inkoopproces
        • Voorschrijven tot uitnodigen
          • Voorschrijven
          • Aanmoedigen
          • Uitnodigen
        • Checklist MVI
        • Milieukeurmerk
      • Buyer groups
        • Bebording
        • Bouwmaterialen biobased
        • Bouwmaterieel zero emissie
        • Doelgroepenvervoer
        • Houtbouw
        • ICT hardware
        • Inhuur professionals
        • Nieuwbouw woningen
        • Polymeren
        • Renovatie corporatiewoningen
        • Scholen
        • Textiel
        • Wegverharding
        • Leernetwerken
      • Praktijk & tools
        • Webinars en verslagen
        • Praktijkvoorbeelden
        • Handreikingen
        • Onderzoeken
        • MVI-criteriatool
        • MVI in kaart
        • Zelfevaluatietool
    • BPKV
      • Aan de slag
        • Voorbereiden
          • Analyse motiveringen laagste prijs
          • Opstellen criteria
          • Gewicht criteria
          • Beschrijving beoordelingsmethoden
          • Score
        • Doorlopen
        • Uitvoeren
      • Toelichting
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • Innovatie
      • Aan de slag
        • SBIR
          • Stappenplan
        • Verschil pre-commercieel - innovatiesubsidie
        • Innovatiepartnerschap
          • Stappenplan
        • Proeftuin of pilot
          • Stappenplan prijsvraag
          • Stappenplan proeftuin
        • Functioneel specificeren
          • Stappenplan
        • Launching customer
      • Strategieën
        • Innovatietraject
          • Stappenplan
        • Procesoverzicht
      • Kansrijke thema’s
        • Diensten
        • Werken
        • Sociaal Domein
      • Achtergrondinformatie
        • Voordelen
        • Verschil regulier inkopen
        • Rolverdeling
          • Bestuurders
          • Opdrachtgevers
          • Innovatieadviseurs
          • Inkopers
        • Ethisch verantwoord
      • In het kort - metrokaart
      • Praktijk & tools
        • Stappenplannen
        • Praktijkvoorbeelden
        • Handreikingen
        • Onderzoeken
    • Integriteit
      • Aanbestedende diensten
        • Ograniseren integriteit
      • Inkopers
      • Bedrijven
        • Uitsluitingsgronden
        • Sanctiemogelijkheden
      • Regelgeving
        • Mededinging
      • Achtergrond informatie
        • Integriteitsrisico's
        • Integriteitsovertredingen
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • MKB
      • Aan de slag
      • Toegelicht
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • Publiek Private Samenwerking (PPS)
      • Aan de slag
      • Toelichting
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
  • Sectoren
    • Energie
      • Inkoop duurzame energie
        • Voorbereiden
          • Definities en ambities
          • Inkoopstrategie
          • Aansluitingenbestand
          • Klikstrategie
          • Aanvullende dienstverlening
        • Doorlopen
        • Uitvoeren
      • Eigen opwekking
      • Toegelicht
        • Energiebron
        • Garanties van Oorsprong
        • Vrijwillige Emissie Rechten
        • Prijzen certificaten
        • Leveringsprijs
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • GWW
      • Inkopen GWW
        • Inkoopstrategie
        • Bouworganisatie- vormen
          • Afwegingsproces
        • Duurzaam GWW
          • BPKV
          • Innovatiegericht
        • Vraagspecificaties
        • Procedures
        • Inkoopmethodieken
      • Contractvormen
        • DBM(O)
        • DBFM(O)
          • Meerwaardetoets
        • Design & Construct
        • Engineering & Construct
        • Prestatiecontracten
        • Traditionele contracten
        • Hybride contracten
        • Ingenieursdiensten
        • UAV en UAV-GC
      • Contractbeheersing
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • ICT
      • Inkopen van ICT
        • Eisen en wensen
        • Projectmanagement
        • Geleerde lessen
        • Gateway review
        • Governance
        • Architectuur
        • Open standaarden ICT
        • Generieke infrastructuur (GDI)
        • Procedures en -methoden
        • Vendor lock-in
        • Inkoopvoorwaarden
        • Contractmanagement
      • ICT categorieën
        • Standaardsoftware
        • Maatwerksoftware
        • Open source software
          • Actieplan NOIV
        • Cloudoplossingen
        • Hardware
        • Netwerken
        • Inhuur personeel
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • Mobiliteit
      • Inkopen duurzame mobiliteit
      • Kansen duurzame mobiliteit
      • Clean Vehicles Directive
      • Klimaatafspraken
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • Onderwijs
      • Inkopen door onderwijsinstellingen
      • Leermiddelenmarkt
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • Sociaal Domein
      • Checklist inkoop
        • Regelgeving
          • Medische verwijsroute
        • Team en behoefteanalyse
        • Aanbesteden, inbesteden, subsidie of Open House
          • Inbesteden
          • Subsidie
          • Open House
        • Flexibiliteit
        • Opdrachtwaarde en omvang
        • Aanbestedings- procedures
        • Privacygevoelige informatie
        • Samenwerken
        • Contractduur
        • Bekostigings- methodiek
        • Monitoren en evalueren
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
      • Onderzoeken
    • Archeologie
      • Inkopen van archeologie
        • Werk of dienst
        • Programma van Eisen
      • Archeologie en markt
        • Onderzoek
        • Wettelijk kader
      • Kwaliteitssysteem
      • Partijen en rollen
        • Archeologisch bestel
      • Proces
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
    • Flexibele arbeidskrachten
      • Inkopen
        • Wet DBA
      • Marktbeschrijving
      • Praktijkvoorbeelden
      • Handreikingen
    • Verzekeringen
      • Verzekeringsmarkt
      • Soorten verzekeringen
      • Verzekeringen voor decentrale overheden
      • Brandverzekering en co-assurantiemarkt
      • Aanbestedingsstrategie bij brandverzekeringen
    • Branchedossiers
  • Actueel
    • Nieuws
      • Maart
      • Februari
      • Januari
    • Agenda
    • Nieuw op PIANOo.nl
    • Statistieken
    • Inkoopvacatures
    • Inkoopopleidingen
    • Nieuwsbrieven

Over deze site

  • Privacy
  • Toegankelijkheid
  • Disclaimer
  • Cookies

Service

  • Archief
  • RSS

Contactformulier

  • webredactie@pianoo.nl
  • Contactformulier

Volg ons