Geen verplichting tot compensatie van concrete kosten (week 38)

Feiten en omstandigheden

Valsts SIA Autotransporta direkcija heeft een openbare aanbesteding uitgeschreven „voor de concessie van het recht om openbare busvervoersdiensten aan te bieden op het netwerk van routes van regionaal belang”. Deze aanbesteding voorzag in de sluiting van een overheidsopdracht met een looptijd van tien jaar met aanbieders van openbare vervoersdiensten. SIA Dobeles autobusu parks en andere marktdeelnemers zijn tegen het bestek opgekomen omdat zij van mening zijn dat het voorziet in een onwettig compensatiemechanisme voor openbaarvervoersdiensten. De Augstākā tiesa (Senāts) (hoogste rechterlijke instantie, Letland) legt het Hof de volgende prejudiciële vraag voor:

„Staan artikel 1, lid 1, tweede alinea, artikel 2 bis, lid 2, en artikel 3, lid 2, van verordening nr. 1370/2007 [...] niet in de weg aan een compensatieregeling die de bevoegde instantie niet verplicht om de verlener van openbaarvervoersdiensten middels regelmatige indexering van de contractprijs (compensatiebedrag) volledig te compenseren voor kostenstijgingen in verband met de dienstverlening waarop deze geen vat heeft, hetgeen inhoudt dat het risico dat de dienstverlener verliezen lijdt die niet voor compensatie in aanmerking komen niet volledig wordt weggenomen?”

De Advocaat-Generaal geeft het Hof in overweging om de prejudiciële vraag van de Augstākā tiesa (Senāts) als volgt te beantwoorden:

‘Verzekering’

“In overeenstemming met het bovenstaande zijn de bevoegde instanties volgens mij niet verplicht om ten gunste van de verlener van de openbaarvervoersdienst mechanismen in te stellen voor de volledige indexering van de kosten die gemoeid zijn met de totstandkoming van de contractprijs. Verordening nr. 1370/2007 vereist namelijk niet dat de dienstenovereenkomst clausules inzake volledige indexering bevat, die fungeren als „verzekering” tegen stijgingen van brandstofkosten, lonen of socialezekerheidsbijdragen. Binnen zijn beoordelingsmarge kan de aanbestedende dienst voorzien in een gedeeltelijke indexering die alleen bepaalde perioden bestrijkt en alleen van toepassing wordt wanneer de kostenstijgingen een bepaald maximum overschrijden.”

Deelname aan aanbesteding is niet verplicht

“Op de vraag of een dergelijk model inschrijvers verplicht om bij de vaststelling van de prijs van de dienst een al te groot risico te nemen, luidt het antwoord in eerste instantie dat deelname aan de aanbesteding niet verplicht is en dat gegadigden moeten afwegen of zij er al dan niet belang bij hebben aan de aanbesteding deel te nemen. In tweede instantie, en zoals ik hierboven heb uitgelegd, stellen inschrijvers aan de hand van de passende informatie hun offerte op in het licht van alle relevante elementen, waaronder een toekomstige kostenstijging die van invloed is op de dienst en de desbetreffende risicotoeslag. Zij moeten voor een bepaalde periode een prognose maken van de kosten die de prijs van de dienst beïnvloeden, met inbegrip van de kosten waarvan de ontwikkeling (naar boven of naar beneden) buiten hun controle valt.”

Geen verplichting tot compensatie van concrete kosten

“Het is onvermijdelijk dat een dergelijke beoordeling van toekomstige kosten ook betrekking heeft op kosten waarvan de stijging niet afhangt van de exploitanten, te weten kosten die niet rechtstreeks verband houden met de „operationele (in)efficiëntie van de vervoerder”. Maar, zoals reeds gezegd, verordening nr. 1370/2007 houdt geen verplichting tot compensatie van concrete kosten in. Indien de compensatie als gevolg van dergelijke stijgingen lager is dan de berekende kosten van de exploitant, moet de exploitant proberen te besparen op andere posten die wel binnen zijn controle liggen.”

(VdLC publishers/consultants BV, 27 september 2023)

Lees de volledige uitspraak op curia.europa.eu