Zoeken

Investeren in innovatie brengt vaak extra kosten en risico’s met zich mee. Overheidsorganisaties neigen te wachten met het uitvragen van innovaties tot een andere organisatie de eerste stap zet. En dat remt vernieuwing af. Hoe kunt u handiger omgaan met dit zogenoemde ‘free rider’ gedrag?

Er zijn verschillende manieren hoe u een innovatiegerichte aanpak onderdeel maakt van uw organisatie. Betrek in ieder geval de markt. U kunt bijvoorbeeld marktpartijen de ruimte bieden om met innovatieve oplossingen te komen, richting geven aan de markt of innoveren in samenwerking met de markt, door middel van co-creatie.

Digitale innovaties kunnen geld besparen en bijdragen aan een  hogere productiviteit en efficiency in de publieke sector. De inzet van deze innovaties kan echter ook leiden tot ethische dilemma’s. Zo kunnen digitale  innovaties grote invloed hebben op publieke waarden als privacy, rechtsgelijkheid en autonomie en zo onbedoeld leiden tot uitsluiting van bepaalde groepen. Als publieke opdrachtgever is het uw taak om hier verantwoord mee om te gaan. Door de onderstaande principes te hanteren bij  zowel de ontwikkeling als de hierop volgende afname, kunt u borgen dat u op een ethisch verantwoorde manier experimenteert en innoveert met digitale technologieën.

Binnen Europa wordt samengewerkt op het gebied van innovatiegericht inkopen. Zo is de Europese Agenda Stad een partnerschap dat de levenskwaliteit in stedelijke gebieden wil verbeteren. Procure2Innovate is een netwerk voor Europese expertisecentra op het gebied van innovatiegericht inkopen.

Bij een innovatietraject met uitzicht op inkoop heeft u de intentie om producten of diensten te kopen die nog niet bestaan. Maar waarvan de ontwikkeling niet ver weg is. U daagt hiermee bedrijven uit, om oplossingen te ontwikkelen die er nog niet zijn. Hebben bedrijven de oplossing ontwikkeld? Dan koopt u deze in.

Om met behulp van een innovatieproces tot oplossingen te komen, is samenwerking nodig tussen meerdere mensen, vanuit hun eigen expertise. Samen creëren ze een omgeving waarbinnen vernieuwing mogelijk is. Ook intensieve samenwerking met ondernemers en eindgebruikers is essentieel. Net als het omarmen en faciliteren van experimenten en het accepteren van risico’s. 

In de voorbereidende fase is het belangrijk om inzicht te krijgen in de risico’s voor mens en milieu die spelen in de sector waar je gaat inkopen. Welke risico’s zijn van belang voor je aanbesteding? Wat verwacht je van de inschrijvers? Hoe pas je Ketenverantwoordelijkheid toe en met welke aandachtspunten houd je rekening?

Een innovatie oplossing is een oplossing die op dit moment nog niet bestaat, nog niet bewezen is, of nog niet op grote schaal wordt toegepast. Met andere woorden, een oplossing die niet kant en klaar bij ondernemers op de plank ligt. Voorbeelden van innovatiegericht inkopen zijn een contract met een ondernemer voor de ontwikkeling van virtual reality-toepassingen. Of een contract met een ondernemer voor een scheidingsfabriek voor moeilijk te recyclen plastic afval.

Het verschil tussen een regulier inkoopproces en innovatiegericht inkopen en aanbesteden, zit vooral in de aandacht voor de start van het proces, bij het formuleren van de vraag. Deze is bij innovatiegericht inkopen nog niet gespecificeerd in een product, maar in een probleem waarvoor een nog niet-bestaande oplossing moet komen.

Met het toepassen van internationale sociale voorwaarden (ISV) richt de Rijksoverheid zich op het voorkomen en aanpakken van misstanden op het gebied van arbeidsomstandigheden, mensenrechten en milieu in de toeleveringsketen. Het Rijk doet dit door in contracten te eisen dat leveranciers actie nemen om risico’s in de internationale keten te verkleinen.