Zoeken

Aanbestedende diensten vinden het doelmatig en rechtmatig inkopen van informatie- en communicatietechnologie (ICT) vaak een grote uitdaging. Oorzaken hiervan zijn dat de ICT-markt continu in beweging is en de technologische ontwikkelingen elkaar zeer snel opvolgen. Belangrijk voor het slagen van uw ICT-(inkoop)project is kennis te hebben van veel gebruikte ICT-termen en -onderwerpen zoals projectmanagement, governance, architectuur, de generieke digitale infrastructuur van de overheid (GDI) en wat een vendor lock-in is. Deze kennis kan voorkomen dat ICT-projecten te laat, te duur en niet volgens de gemaakte afspraken worden opgeleverd.

Wanneer u als aanbestedende dienst vermoedt dat een ondernemer niet integer is dan kunt op verschillende manieren sancties opleggen. Uitsluiten is de meest vergaande sanctie maar er zijn ook andere mogelijkheden die minder drastisch zijn. Proportionele overwegingen zijn de opstap naar een gedifferentieerd sanctiebeleid.

De Aanbestedingswet 2012 bevat voor Europese aanbestedingen dwingende en facultatieve uitsluitingsgronden. Dwingende uitsluitingsgronden zijn altijd van toepassing op een aanbesteding. Facultatieve uitsluitingsgronden kunt u van toepassing verklaren. Daarnaast zijn aanvullende uitsluitingsgronden mogelijk.

Als aanbestedende dienst beoordeelt u de integriteit van de (winnende) inschrijver. Dit kan voor zover in de Aanbestedingswet 2012 daarvoor aangrijpingspunten zijn gegeven in de vorm van uitsluitingsgronden. Verder heeft u de mogelijkheid om via het bureau Bibob (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) extra informatie in te winnen over de inschrijver. Er zijn wel randvoorwaarden verbonden aan het opvragen van deze informatie. U heeft ook de mogelijkheid om (mogelijke) overtredingen van de mededinging te melden bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

Voor een professionele inkoper moet integer handelen een vanzelfsprekendheid zijn, zeker als hij werkt in een professionele inkooporganisatie. Dit neemt niet weg dat persoonlijke integriteit een belangrijk aspect blijft omdat integriteitsovertredingen altijd begaan worden door personen.

Van alle handelingen van de overheid is inkoop het meest gevoelig voor corruptie en andere integriteitsovertredingen. De impact in geld maar ook in vertrouwen is zeer groot. Iedere indicatie van een overtreding komt ook nog eens uitgebreid in het nieuws. Wellicht is dit de reden dat bedrijven vinden dat de Nederlandse overheid vaak niet integer handelt bij aanbesteden. Maar in Nederland zijn rechtszaken of ACM boetes op het gebied van aanbesteden zeldzaam. Ook scoort Nederland altijd hoog op internationale integriteitsladders. Dat neemt niet weg dat organisatorisch en individueel integriteit speciale aandacht vraagt.

In elke fase van het inkoopproces (voorbereiden, doorlopen en uitvoeren) loopt de overheid risico op het gebied van integriteit. PIANOo heeft voor u de belangrijkste risico's op een rijtje gezet.

Om het risico van integriteitsovertredingen bij overheidsinkoop te kunnen beheersen dient een aanbestedende dienst vooral aandacht te besteden aan de 'organisatie van integriteit' of verankering van integriteit in de organisatie. Hiermee wordt bedoeld het inrichten van een compleet organisatorisch bouwwerk op het voorkomen van integriteitsovertredingen.

Integriteit bij de aanbestedende dienst afdwingen en de risico's minimaliseren doe je met een goede organisatie van integriteit. Het gaat bijvoorbeeld om de inbedding van inkoop in de organisatie, om de bevoegdheden en de middelen van inkopers. Nadruk ligt niet op de individuele inkoper maar op het functioneren van de overheidsorganisatie in zijn geheel. Elke overheidsorganisatie kan de nodige stappen zetten om structureel integriteitsovertredingen bij inkoop te voorkomen. Een professionele visie op en aanpak van inkoop vormt daarvoor de basis.

De database e-Certis bevat de meest voorkomende bewijsstukken in aanbestedingsprocedures in Europa. Je kunt hier nagaan welke certificaten en verklaringen er worden verlangd in een aanbestedingsprocedure. (augustus 2016)