Zoeken

Economische afwegingen spelen een belangrijke rol bij het voorbereiden van een aanbesteding. Door bijvoorbeeld goed na te denken over prestatieprikkels, maak- of koopbeslissingen en risico’s bij inschrijvingen, kun je doelgericht, efficiënt en verantwoord inkopen.

Door het formuleren van uitsluitingsgronden en minimumgeschiktheidseisen bepaal je welke bedrijven geschikt zijn voor het uitvoeren van je opdracht. Bij een procedure met voorselectie kies je door het toepassen van selectiecriteria uit de bedrijven, die aan de minimumgeschiktheidseisen voldoen, de meest geschikte bedrijven. Deze laatste nodig je uit om een inschrijving te doen. 

Meestal zul je meerdere marktpartijen vragen een aanbieding te doen voor je opdracht. Je moet dan vooraf aangeven op welke wijze je bepaalt wat voor jou de beste inschrijving is. Je hebt de keuze uit 3 gunningscriteria: de beste prijs-kwaliteitverhouding (BPKV), de laagste kosten berekend op basis van kosteneffectiviteit of de laagste prijs. Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) is de overkoepelende term geworden voor de 3 gunningscriteria.

Als aanbestedende dienst kan het gebeuren dat een van je opdrachtnemers failliet gaat of dreigt te gaan. Het risico dat een onderneming niet meer aan zijn verplichtingen voortvloeiend uit de met jou gesloten overeenkomst kan voldoen, is niet uit te sluiten. Dit brengt de nodige implicaties met zich mee.

Value engineering is een methodiek om betere oplossingen in te kopen voor de beschikbare middelen. Value engineering is toepasbaar bij bijna alle grotere opdrachten. Het startpunt van value engineering is veelal het verlagen van de total cost of ownership door dure oplossingen te vervangen door goedkopere alternatieve met behoud van de functionaliteit. Value engineering is een systematische, multidisciplinaire benadering om tijdens de ontwerpfase om de waarde van een oplossing te verbeteren. De methodiek stimuleert verbetervoorstellen te doen, waarbij de voordelen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer worden gedeeld.

Prestatieprikkels zijn beloningen en sancties zoals bonussen, malussen of boetes. Bonussen, malussen en boetes leg je vast in het bestek en maken (zo) onderdeel uit van de overeenkomst. Ondernemingen zijn vaak net zo gevoelig voor andere prestatieprikkels als voor financiële prikkels. Al deze prikkels hebben de vorm van een beloning (bonus) of sanctie (malus of boete).

Bij alle bestekken en overeenkomsten kun je gebruikmaken van prestatieprikkels. Overweeg je gebruik te maken van prestatieprikkels is het van belang dat je dit integraal meeneemt gedurende het gehele inkoopproces. Aan de hand van een stappenplan kun je vaststellen of en welke prestatieprikkels je kunt gebruiken. Prestatieprikkels in de vorm van een beloning zijn net als Beste Prijs-Kwaliteitsverhouding (BPKV)-criteria geformaliseerde wensen met als doel een extra inspanning van de inschrijvers.

De aanpak voor het verzamelen van marktkennis hangt af van de complexiteit van de aanbesteding en je innovatie en duurzaamheidsambities. Je start met eigen inzichten, openbare bronnen en overleg met vakgenoten. Bij complexe of snel veranderende markten verdiep je je meer. Indien nodig schakel je externe experts of marktpartijen in.

Bij een aanbesteding gun je een opdracht aan een ondernemer waarin je het vertrouwen hebt dat hij minimaal levert wat is overeengekomen. Of de opdrachtnemer de prestatie ook levert, is nooit vooraf met volledige zekerheid vast te stellen. Dit hangt niet alleen af van de kwaliteit van je uitvraag maar ook van de toekomstige gedragingen van je opdrachtnemer welke niet altijd voorspelbaar zijn. Prestatieprikkels kunnen je hierbij helpen. Dit dossier biedt een overzicht van verschillende prestatieprikkels, licht de werking toe, helpt prestatieprikkels te ontwikkelen en beschrijft de beperkingen en de valkuilen.

Op basis van de volgende 6 stappen kun je de beslissing onderbouwen of het verstandiger/goedkoper/duurzamer/strategischer is om een activiteit zelf uit te voeren of uit te besteden. Dit stappenplan kun je in het bijzonder gebruiken voor het bepalen of het verstandiger is om strategische (deel)activiteiten uit te besteden of om niet-strategische (deel)activiteiten zelf uit te voeren.