Jaarlijkse MVI-factsheet (MVI-zelfevaluatie tool)

MVI-factsheet 2024

De opzet voor 2024 is gelijk aan die van 2022 en 2023, zodat je de resultaten goed kunt vergelijken. De dataset bevat informatie van 1.344 percelen met een totale opdrachtwaarde van 15 miljard euro. Dit is een substantiële hoeveelheid Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en inkopen (MVI of MVOI) data, maar dekt niet de totale publieke inkoop van ongeveer 116 miljard euro. Ook dit jaar heeft de Universiteit Utrecht verdiepende analyses uitgevoerd op aanbestedingen waarin minimaal één MVI-thema een rol speelt. 

MVOI thema’s

• Minder brede toepassing MVOI-thema's
  Alle MVOI-thema’s zijn minder vaak toegepast dan in 2023, met uitzondering van Diversiteit en Inclusie, uitgedrukt in percentages van de opdrachtwaarde. Dit hangt onder meer samen met de toename van inkoop van Diensten, waarbij groene thema’s minder vaak worden meegenomen.
• Social Return en Klimaat voorop
  Social Return blijft het meest toegepast in aantal en opdrachtwaarde. Voor het eerst is Klimaat even vaak meegenomen als Social Return, uitgedrukt in opdrachtwaarde.
• Beperkte toepassing ISV bij Werken
  Bij Werken wordt Ketenverantwoordelijkheid (ISV) weinig meegenomen. Mogelijk is er onbekendheid dat dit ook milieuschade in de keten betreft.
• Voorkeur voor minimumeisen
  Alleen bij Klimaat zijn minimumeisen en gunningscriteria even vaak gebruikt. Bij de overige thema’s worden minimumeisen vaker gebruikt.

Voldoen aan hoofdlijnen Nationaal plan MVI

Borging en integraliteit

• MVI lijkt steeds minder vrijblijvend bij grotere opdrachten: bijna altijd wordt minstens één MVI-thema uitgevraagd. Maar als MVI echt volledig geborgd is, verwacht je ook dat voor de kleinere opdrachten altijd aandacht is voor duurzaam en/of sociaal inkopen.
• MVI wordt nog niet integraal toegepast omdat er relatief weinig aanbestedingen zijn waarop meerdere thema’s worden toegepast. 

Verschillen tussen sectoren

Het meenemen van MVI-thema’s verschilt sterk tussen Diensten, Leveringen en Werken:

• Leveringen
  Milieu is hier het meest toegepast zowel in aantal percelen als in opdrachtwaarde, gevolgd door Social Return. In opdrachtwaarde is de aandacht gelijk verdeeld over Klimaat, Circulariteit en Ketenverantwoordelijkheid.
• Werken
  Klimaat wordt het vaakst toegepast in aantal percelen, Milieu in opdrachtwaarde, gevolgd door Circulariteit en Social Return.
• Diensten
  Social Return is hier het meest toegepast in aantal percelen, Diversiteit en Inclusie in opdrachtwaarde.

Inzichten uit onderzoek Universiteit Utrecht

• Er is geen verband gevonden tussen de geschatte impact van een aanbesteding (op basis van de spendimpactanalyse) en de MVI-inspanningen. De thema’s Klimaat, Milieu en Circulariteit worden niet vaker toegepast in aanbestedingen waarvan de geschatte CO₂-emissies, landgebruik en grondstoffengebruik hoger liggen.
• Bij Europese aanbestedingen ligt de toepassing van het aantal MVI-thema’s 30% hoger dan bij onderhandse of nationale aanbestedingen. Dat duidt op een hogere motivatie voor MVI als de aankoop groter en zichtbaarder is.
• Het aantal MVI-thema’s in een aanbesteding is ongeveer 85% hoger als Circulariteit ook één van de uitgevraagde MVI-thema’s is. Wanneer het Ambitieweb wordt toegepast, is het aantal toegepaste MVI-thema’s ongeveer 15% hoger. De thema’s worden niet intensiever uitgewerkt vergeleken met aanbestedingen waarvoor het Ambitieweb niet is toegepast. 
• Bij het toepassen van de MVI-criteriatool is zowel het aantal toegepaste MVI-thema’s hoger (ongeveer 25%) als het aantal toegepaste MVI-criteria en -eisen per thema (ongeveer 45%), in vergelijking met aanbestedingen waarvoor de tool niet is toegepast.
• Dit wijst er op dat deze procestools bijdragen aan de inbedding van MVI-aspecten in aanbestedingen

MVI in 2024

MVI in 2023

MVI in 2022

MVI in 2021

MVI-Zelfevaluatie tool

Met de MVI-zelfevaluatie tool kunnen aanbestedende diensten monitoren hoe zij maatschappelijk verantwoord inkopen. 
MVI-Zelfevaluatie tool.