Keurmerken
Het is toegestaan om een keurmerk te eisen in de technische specificaties van de opdracht, in de gunningscriteria of als contractvoorwaarde. Hier zijn wel strikte voorwaarden aan verbonden.
Voorwaarden
- Proportionaliteit: alle eisen van het keurmerk moeten verband houden met het voorwerp van de opdracht.
- Het keurmerk is gebaseerd op objectief controleerbare en niet-discriminerende criteria.
- Het keurmerk is vastgesteld door een derde partij waarover de ondernemer die het keurmerk aanvraagt, geen beslissende invloed uitoefent.
- Het keurmerk is vastgesteld in een open en transparante procedure waaraan alle belanghebbenden kunnen deelnemen.
- Het keurmerk is voor alle betrokken partijen toegankelijk.
Proportionaliteit
Wanneer sprake is van proprotionaliteit wordt uitgewerkt in artikel 2.115 lid 3 Aanbestedingswet 2012: de eisen dienen betrekking te hebben op de in het kader van uw overheidsopdracht te verrichten werken, leveringen of diensten, in alle opzichten en in elk stadium van hun levenscyclus, met inbegrip van factoren die te maken hebben met het specifieke productieproces, het aanbieden of de verhandeling van deze werken, leveringen of diensten, of een specifiek proces voor een andere fase van hun levenscyclus, zelfs wanneer deze factoren geen deel uitmaken van hun materiële basis.
Met dat laatste wordt bedoeld dat ook eisen die niet op de materiële basis van het gevraagde werk, of de gevraagde levering of dienst zelf zien, maar hiermee wel een relatie hebben, verband kunnen houden met het voorwerp van de opdracht. (In het geval van een levering, bijvoorbeeld, zijn de arbeidsomstandigheden van degene die het product heeft gemaakt niet terug te vinden in het product zelf. Toch kunnen deze arbeidsomstandigheden wel tot de eisen behoren, het algemene ondernemingsbeleid daarentegen duidelijk niet).
U moet afwegen
- of het voorschrijven van een keurmerk proportioneel is. Het verkrijgen van een keurmerk levert immers administratieve lasten op voor ondernemers en brengt soms flinke kosten met zich mee.
- of het voorschrijven van een keurmerk innovatie niet belemmert (nieuwe oplossingen en diensten hebben immers meestal nog geen keurmerk).
U bent verplicht om
- gelijkwaardige keurmerken te aanvaarden.
- andere geschikte bewijsmiddelen te aanvaarden, bijvoorbeeld een technisch dossier dat bewijst dat een inschrijver voldoet aan de eisen, indien een ondernemer:
a. aantoont dat hij niet de mogelijkheid heeft gehad het door u aangegeven specifieke keurmerk of een gelijkwaardig keurmerk binnen de gestelde termijnen van uw aanbesteding te verwerven* om redenen die hem niet aangerekend kunnen worden, en
b. aantoont dat het door hem te leveren werk, de door hem te verrichten levering of dienst voldoet aan het door u aangegeven specifieke keurmerk of aan de specifieke eisen.
* In veel gevallen zal een ondernemer niet binnen de termijn van uw aanbesteding het gevraagde keurmerk (alsnog) kunnen verkrijgen – de procedures voor de verkrijging daarvan duren meestal te lang daarvoor. In die gevallen dient u dus ook bijvoorbeeld een technisch dossier te accepteren als bewijs. Zorg er dus voor dat uw organisatie in het geval zij een keurmerk vraagt, voldoende kennis heeft om een alternatief bewijsmiddel (als een technisch dossier) te beoordelen.
Strikte voorwaarden
Er zijn dus strikte voorwaarden verbonden aan het eisen van een keurmerk. Een keurmerk dat daarnaast eisen stelt aan aspecten die niet relevant zijn voor uw opdracht, zoals eisen over algemeen ondernemingsbeleid, mag u dus niet eisen. In dat geval kunt u wel technische specificaties vaststellen onder verwijzing naar de gedetailleerde technische specificaties van dat keurmerk (of delen daarvan) die wél verband houden met het voorwerp van de opdracht. Het keurmerk kan vervolgens als bewijsmiddel dienen om vast te stellen dat de inschrijving aan de vereiste specificaties voldoet.
Duurzaamheid
Hout
Voor het inkopen van duurzaam hout is een Voorbeeld bestektekst beschikbaar die voldoet aan bovenstaande voorwaarden.
ISO type I milieukeurmerk
Een ISO type I milieukeurmerk betreft een milieulabel dat is gebaseerd op een onafhankelijke toetsing tegen vooraf vastgestelde milieucriteria - uitgaande van een levenscyclusbenadering. Voorbeelden van type I milieukeurmerken zijn: TCO Certified (Wereldwijd – ICT), EPEAT (Wereldwijd – ICT), EU Ecolabel (Europa), Milieukeur en EKO-keurmerk (Nederland), Blue Angel (Duitsland) en Nordic Swan (Scandinavië).
Indien een aanbestedende dienst een type I keurmerk als verificatiemiddel gebruikt, dient de aanbestedende dienst zelf na te gaan welk keurmerk specifiek voor dat criterium als verificatiemiddel kan dienen. Behulpzame sites hierbij zijn:
Ook op onderstaande sites is informatie te vinden over keurmerken. Let op, hier worden de ISO type I milieukeurmerken niet apart onderscheiden: