Sancties Rusland
Er zijn in 2022 sancties ingesteld tegen Rusland. Dit vanwege de inval in Oekraïne. Deze sancties hebben gevolgen voor lopende contracten en (nieuwe) aanbestedingen. Zo is er een verbod op het gunnen aan een Russische partij. En op het voortzetten van overheidsopdrachten met een Russische partij. De op 22 mei 2022 opgestelde circulaire over het sanctiepakket is 22 juli 2022 geüpdatet.
Heeft u specifieke vragen over een nieuwe aanbesteding of een lopend contract met een Russisch bedrijf? Bekijk dan de ‘Veel voorkomende vragen sancties Rusland’.
Het verbod
De Europese Unie heeft op 8 april 2022 sancties ingesteld tegen Rusland. U als aanbestedende dienst:
- mag geen nieuwe opdrachten of concessies meer gunnen aan Russische partijen.
- moet lopende contracten met Russische partijen stopzetten.
Nieuwe aanbestedingen en lopende opdrachten
Boven de drempel
De sancties gelden voor (nieuwe) aanbestedingen en lopende contracten van overheidsopdrachten boven de Europese drempelbedragen. Het gaat dan om aanbestedingen die onder de Aanbestedingswet 2012 en de Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied vallen. De sancties gelden ook voor aanbestedingen die in beide Aanbestedingswetten zijn uitgezonderd van aanbestedingsregelgeving.
Gezamenlijke aanbesteding
Als uit een gezamenlijk uitgevoerde Europese aanbesteding (een aanbesteding boven de Europese drempelbedragen) meerdere contracten voortvloeien, dan is ieder contract dat uit die gezamenlijke aanbesteding voortvloeit een contract dat geraakt wordt door de sanctieverordening, zelfs als de waarde van deze individuele contracten onder de drempelbedragen liggen.
Onder de drempel
De sancties gelden niet voor nationale aanbestedingen en contracten.
Opzeggen lopende contracten
Lopende contracten met Russische partijen moeten voor 10 oktober 2022 worden stopgezet. Dit geldt ook voor opdrachten waarbij een Russische partij voor meer dan 10% deelneemt in het contract als onderaannemer of leverancier.
De minister van Energie en Klimaat zal op aanvraag ontheffing verlenen voor SEFE contracten tot 1 januari 2023. De sancties blijven onverkort gelden voor alle overige contracten. Dit betekent dat de contracten met Russische ondernemingen vóór 10 oktober 2022 moeten zijn opgezegd of dat er ontheffing moet zijn verleend.
Russische partijen
De circulaire beschrijft:
- welke Russische ondernemingen onder het sanctiepakket vallen en
- hoe u kunt vaststellen of u zaken doet met een persoon of bedrijf dat onder de sancties valt.
Het uitgangspunt is dat u als aanbestedende dienst zelf nagaat of de onderneming Russisch is. In de derde vraag van de ‘Veel voorkomende vragen sancties Rusland’ vindt u alle informatie hierover.
Zelf onderzoek doen
De circulaire gaat ook in op uw verplichting om zelf na te gaan of u te maken heeft met een Russische partij. Hiervoor kunt u een inschrijver of contractspartij een eigen verklaring laten ondertekenen. U kunt ook aanvullend bewijsmateriaal opvragen en zelfstandig nader onderzoek doen in (openbare) bronnen, zoals het handelsregister van de Kamer van Koophandel en het UBO-register. Mocht u er toch niet uitkomen, dan kunt u contact opnemen met Bureau Toetsing en Investeringen (BTI).
Uitzonderingen
De circulaire bevat een aantal mogelijke uitzonderingsgronden. De bevoegde autoriteit bepaalt of gebruik kan worden gemaakt van deze uitzonderingsgronden.
Mogelijke uitzonderingsgronden zijn:
- Uitvoering, onderhoud en vernietiging van radioactief afval, behandelingen veiligheid van civiele nucleaire capaciteiten, levering van materiaal voor de productie van medische radio-isotopen en gelijke medische middelen, nodige technologie voor radioactieve monitoring en nodige technologie voor civiele nucleaire samenwerking (voornamelijk onderzoek en ontwikkeling);
- Als de levering van strikt noodzakelijke goederen of diensten enkel mogelijk is door een Russische partij, of enkel een Russische partij het kan leveren in toereikende hoeveelheden;
- Ruimteprogramma’s;
- Alles voor diplomaten van EU landen in Rusland;
- Als het gaat om de levering van gas, olie, titanium, aluminium, koper, nikkel, palladium en ijzererts;
- Levering van kolen en andere fossiele brandstoffen (tot 10 augustus 2022).
Voor deze uitzonderingen kunt u ontheffing aanvragen voor het verbod om overheidsopdrachten of concessieovereenkomsten te gunnen aan of voort te zetten met Russische partijen.
Ontheffing aanvragen voor overheids- en concessieopdrachten
Om ontheffing aan te vragen moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. Het algemene uitgangspunt is dat ontheffingen terughoudend en in beginsel voor de duur van maximaal 1 jaar worden verleend. Er geldt een maximale inspanningsverplichting om op zoek te gaan naar alternatieven. Zie hiervoor ook de beleidsregel en toelichting die hieraan ten grondslag ligt.
Vraag het PIANOo
Voor vragen over de toepassing van de in de circulaire beschreven sancties kunt u terecht bij het vragenloket van PIANOo.