Gids Proportionaliteit
Bij aanbesteden moet u het beginsel van proportionaliteit in acht nemen. De Gids Proportionaliteit geeft hier invulling aan. Per 1 januari 2022 is Gids Proportionaliteit gewijzigd. De wijzigingen hebben betrekking op rechtsverwerkingsclausules.
De Aanbestedingswet beschouwt het proportionaliteitsbeginsel als een van de dragende beginselen van aanbestedingsrecht. Het proportionaliteitsbeginsel houdt in dat de keuzes die een aanbestedende dienst maakt en de eisen en voorwaarden die zij stelt bij een aanbesteding, in redelijke verhouding dienen te staan tot de aard en omvang van de aan te besteden opdracht.
Verplicht gebruik
In het Aanbestedingsbesluit is de Gids Proportionaliteit als verplicht te volgen richtsnoer aangewezen. Het verplicht gebruik van de Gids Proportionaliteit geldt zowel voor Europese aanbestedingen, nationale aanbestedingen als voor meervoudig onderhandse procedures. De Gids Proportionaliteit is van toepassing op de gehele procedure. Sinds 1 juli 2016 geldt deze verplichting ook voor speciale sector-bedrijven.
Voorbeelden
- Een openbare procedure volgen bij de aanbesteding van een gecompliceerde ontwerpopdracht is niet proportioneel, omdat dan een groot aantal marktpartijen kosten maakt om aan de voorwaarden te voldoen. Meer voor de hand ligt een niet-openbare procedure (met voorselectie). Enkel partijen met een redelijke kans op de opdracht maken in dat geval offertekosten.
- Een selectiecriterium dat eisen stelt aan referentieopdrachten die vele malen zwaarder zijn dan de aan te besteden opdracht zelf is niet proportioneel.
Rechtsverwerking en Nota's van Inlichtingen
De Gids Proportionaliteit per 1 januari 2022 geeft praktische handvatten voor een proportionele toepassing van rechtsverwerkingsclausules. Ook stelt de Gids Proportionaliteit dat het gebruik van meerdere nota’s van inlichtingen raadzaam is bij complexe of grote aanbestedingen (zie hiervoor paragraaf 4.1). Worden hierbij de wettelijke termijnen gehanteerd, dan is de kans groot dat inschrijvers te weinig tijd hebben om de aanbesteding en opdracht goed te doorgronden en de juiste vragen te stellen. PIANOo adviseert aanbestedende diensten daarom bij aanbestedingen termijnen te hanteren die ondernemers voldoende tijd geven om de opdracht te doorgronden en vragen te stellen. Overweeg ruimere dan de wettelijk voorgeschreven termijnen:
- bij verzending van de aankondiging op donderdag of vrijdag. Verruim de termijn met 48 uur.
- bij organisatie van een schouw.
- wanneer u gebruik maakt van meerdere Nota’s van Inlichtingen.
De inhoudelijke wijzigingen zijn overzichtelijk gemaakt in het document hoofdstuk 4 Gids Proportionaliteit met wijzigingen. Met de Gids Proportionaliteit is ook het Aanbestedingsbesluit gewijzigd.