Gids Proportionaliteit
De Gids Proportionaliteit geeft concrete voorbeelden en uitleg over hoe je eisen en voorwaarden in verhouding houdt tot de opdracht. Zo voorkom je dat je onnodig hoge eisen stelt, en geef je ondernemers een eerlijke kans. De gids is verplicht bij Europese, nationale én meervoudig onderhandse aanbestedingsprocedures. Ook speciale-sectorbedrijven moeten zich eraan houden.
In het kort
De Gids Proportionaliteit (pdf) helpt om eisen en voorwaarden in verhouding te houden tot de opdracht.De gids is een verplicht richtsnoer voor de hele aanbestedingsprocedure. Dit geldt voor Europese, nationale en meervoudig onderhandse aanbestedingen, ook voor speciale-sectorbedrijven. Afwijken mag alleen als je dat goed motiveert. De gids is gewijzigd op 1 januari 2022.
Proportionaliteitsbeginsel
Het proportionaliteitsbeginsel is één van de beginselen van het aanbestedingsrecht. De toepassing van dit beginsel is uitgewerkt in de Gids Proportionaliteit.
Proportionaliteit: de keuzes die je maakt en de eisen en voorwaarden die je stelt in een aanbesteding moeten in redelijke verhouding staan tot de aard en omvang van de opdracht.
Voorbeeld - gecompliceerde ontwerpopdracht
Niet proportioneel: een openbare procedure. Te veel partijen moeten kosten maken, terwijl de kans op winnen klein is.
Wel proportioneel: een niet-openbare procedure (met voorselectie). Alleen geschikte partijen doen mee en hebben een reële kans op de opdracht.
De Gids Proportionaliteit is verplicht
Volgens het Aanbestedingsbesluit is de Gids Proportionaliteit een verplicht richtsnoer voor de hele aanbestedingsprocedure. Dit geldt voor Europese, nationale en meervoudig onderhandse aanbestedingen, ook voor speciale-sectorbedrijven.
Afwijken? Motiveer het goed
Hoofdstuk 3 en 4 van de Gids Proportionaliteit bevatten verplichte voorschriften. Als aanbestedende dienst moet je die volgen. Wil je toch afwijken? Dan moet je dat toelichten in de aanbestedingsstukken.
- waarom je afwijkt.
- hoe ver je afwijkt.
- waarom data in deze situatie gerechtvaardigd is.
Rechtsverwerking
De Gids Proportionaliteit geeft praktische handvatten voor een proportionele toepassing van rechtsverwerkingsclausules. Denk aan hoe een aanbestedende dienst omgaat met te laat gestelde vragen, en wat je redelijkerwijs van inschrijvers mag verwachten qua proactief gedrag.
Termijnen
Bij grote of complexe aanbestedingen is extra tijd vaak noodzaak. De Gids Proportionaliteit raadt aan om meerdere Nota’s van Inlichtingen te gebruiken én om ruimere termijnen te hanteren als dat nodig is.
Vind de juiste balans
Hanteer termijnen die ondernemers voldoende tijd geven om de opdracht te doorgronden en vragen te stellen.
- Verstuur je de aankondiging op vrijdag? - Verleng de termijn met 48 uur.
- Organiseer je een schouw? - Verleng de termijn.
- Gebruik je meerdere Nota’s van Inlichtingen? - Verleng de termijn.
Downloaden
De gids is gewijzigd op 1 januari 2022.
Benieuwd naar de wijzigingen?
De inhoudelijke wijzigingen van 1 januari 2022 zijn in te zien in het document: