Praktijkvoorbeelden Circulair inkopen

De Universiteit Utrecht (UU) heeft de ambitie om geen nieuw meubilair meer in te kopen. Door maximaal hoogwaardig te hergebruiken wil de UU de milieu-impact van haar inkopen flink terugdringen. Hoe werkt dat in de praktijk? En is tweedehands onder de streep niet (veel) duurder? Merijn Smelt is hoofd contract- en leveranciersmanagement op de UU en vertelt hoe de universiteit dit aanpakt. (december 2023)

Inkoop van nieuw kantoormeubilair kan leiden tot groot grondstoffengebruik en een aanzienlijke CO₂-impact. Zeker als je ruim 40.000 werkplekken beheert, zoals het Centrum voor Facilitaire Dienstverlening (CFD) van de Belastingdienst. Samen met de rijksbrede inkoopcategorie Werkplekomgeving zette het CFD daarom een aanbesteding op voor onderhoud en levering van circulair meubilair. Dat zit en voelt goed, ook voor de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die de reparaties en andere werkzaamheden uitvoeren. (oktober 2023)

De provincie Noord-Holland onderhoudt ruim 250 km aan vaarwegen en oevers. In de komende 6-8 jaar zal de provincie maar liefst 150 van de 250 kilometer aan oevers vervangen. Het doel is om deze oevers via 20 trajecten op een circulaire manier te vervangen, met 80% minder milieukosten (zoals CO2) en minstens 50% hergebruikte materialen. Om dit te bereiken heeft de provincie gekozen voor een programmatische benadering met een 8 jaar durende samenwerkingsovereenkomst (SOK) met één opdrachtnemer voor alle oevers.

NS laat geen trein vertrekken zonder voldoende verbandtrommels aan boord. Maar door oplopende levertijden kwam de beschikbaarheid in 2022 flink onder druk te staan. Samen met haar leverancier wist NS van de nood een deugd te maken. In plaats van telkens nieuwe trommels aan te schaffen, worden ze nu gecontroleerd en bijgevuld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een mooie circulaire en sociale oplossing. (oktober 2023)

Sinds begin 2023 is de gemeente Gooise Meren een sporthal rijker. Het gebouw is niet alleen zo circulair mogelijk ontworpen en gebouwd, maar ook nog binnen planning en budget. Hoe kregen opdrachtgever en opdrachtnemer dit sterk staaltje circulair inkopen voor elkaar? Een belangrijke succesfactor was de mededingingsprocedure met onderhandeling. “Een groot voordeel als je op zoek bent naar volstrekt nieuwe oplossingen die niet meteen voorhanden zijn.”

Een belangrijk fundament voor circulaire bouwprojecten is de wil om circulair te bouwen. Dit blijkt wel uit de ervaringen van het Alfa-college. De mbo-instelling liet een oud schoolgebouw herontwikkelen met hergebruik van zo veel mogelijk materialen uit hetzelfde gebouw. Ze vonden een gedreven partner in opdrachtnemer HuneBouw én in groepen studenten die de ruimte kregen om mee te bouwen aan hun eigen toekomst.

Kwalitatief hoogwaardig, flexibel en duurzaam bouwen: de markt kan veel meer dan opdrachtgevers vragen. In Amsterdam willen ze het marktpotentieel benutten, ontwikkelen én willen ze een voorbeeld zijn voor andere gemeenten. Daarom gebruikt de gemeente een innovatiepartnerschap om met 3 bouwconsortia  9 tot 30 hoogwaardige, flexibele en duurzame schoolgebouwen te realiseren. (juli 2023)

De gemeente Leiden wil vanaf 2023 alle gemeentelijke bouwprojecten 100% circulair uitvragen. Om de mate van circulariteit in de openbare ruimte te meten, heeft de organisatie de Leidse Ladder ontwikkeld: hét monitoringssysteem voor circulariteit in openbare ruimteprojecten. Dit is gebaseerd op 8 circulaire ontwerpprincipes, onderverdeeld in Preventie, Waardebehoud en Waardecreatie. (mei 2023)

In Drachten is een mooi voorbeeld te vinden van circulair bouwen in combinatie met de vergroening van een bestaande woonwijk. Spinner Ben Kruseman sprak met de meest betrokken partijen over de totstandkoming van deze nieuwe sporthal. (Cirkelstad, maart 2023)

De 2 delen van de Cruquiusbrug zijn toe aan een opknapbeurt. De provincie Noord-Holland zet in op 3 pijlers: circulair, energieneutraal en onderhoudsarm. De provincie schrijft een concurrentiegerichte dialoog uit voor de Cruquiusbrug. En met succes: het levert een combinatie van enthousiaste marktpartijen. Samen gaan zij in een bouwteam aan de slag met zowel ontwerp als uitvoering van het project. (november 2022)