Government Procurement Agreement (GPA)

Het verdrag is gesloten onder de World Trade Organisation (WTO)  en is door meerdere partijen ondertekend. Ondertekenaars zijn onder meer Nederland en de andere EU-lidstaten, Canada, de Verenigde Staten, Japan, Israël, Noorwegen, Zwitserland en Zuid-Korea.

Kenmerken GPA

• Aanbestedende diensten mogen ondernemers uit deelnemende GPA-landen in beginsel niet weigeren. Er is sprake van gewaarborgde toegang.
• Aanbestedende diensten mogen ondernemers uit landen die geen partij zijn bij de GPA uitsluiten. Dit betekent dat u die ondernemers uit derde landen niet hoeft toe te laten, maar het is wel toegestaan.
• Het verdrag is van toepassing op overheidsopdrachten van leveringen, werken en diensten.
• Het verdrag is gebaseerd op wederkerigheid.
• De Europese drempelbedragen zijn gebaseerd op de in de GPA opgenomen drempelbedragen.
• Opdrachten die niet onder de GPA vallen zijn onder meer sociale en andere specifieke diensten, bepaalde onderzoeks- en ontwikkelingsopdrachten, opdrachten voor werken die voor meer dan 50 procent zijn gesubsidieerd en de meeste opdrachten voor defensie en veiligheid (artikel 3, artikel 13, onder f, en Bijlage 5 van Aanhangsel I van het Protocol tot wijziging van de GPA en WTO-document MTN.GNS/W/120)

GPA in het Caribisch deel 

De BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba), Aruba, Curaçao en Sint Maarten vormen samen het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden. De BES-eilanden zijn als gemeenten van Nederland geen partij bij de GPA.  Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn zelfstandige, autonome landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Aruba heeft de GPA ondertekend, Curaçao en Sint Maarten niet. De GPA geldt daarom alleen voor Aruba.

Nederlandse aanbestedende diensten hebben een Europese aanbestedingsplicht bij overheidsopdrachten in het Caribisch deel. Een uitzondering hierop zijn de opdrachten met een zuiver lokaal karakter. Bijvoorbeeld wanneer alleen lokale bedrijven interesse hebben in een opdracht en er geen grensoverschrijdend belang is. 

Bij een opdracht met een zuiver lokaal karakter geldt ook dat GPA-procedures niet verplicht zijn. De GPA kent de aanbestedingsrichtlijnen, maar de term "zuiver lokaal karakter" niet expliciet. De EU heeft in de GPA wél ruimte gelaten om zulke opdrachten buiten het GPA-regime te houden. Dit moet je als aanbestedende dienst wel goed motiveren.

Het volgende geldt:

• Er is geen automatische vrijstelling.
• De bewijslast ligt bij de aanbestedende dienst om het lokale karakter aan te tonen.
• Er moet een objectieve onderbouwing zijn dat de opdracht geen grensoverschrijdend belang heeft.

Lees voor meer informatie over aanbesteden in het Caribisch deel verder op de pagina Europese aanbestedingsregels in Caribisch deel.

Herziene GPA/113 en protocol tot wijziging

De GPA is in 2014 herzien. Bij Besluit 2014/115/EU heeft de Europese Raad het Protocol tot wijziging van de Overeenkomst inzake overheidsopdrachten goedgekeurd. De herziene GPA/113 is op 6 juli 2014 in werking getreden.