Aan de slag met inkopen bij sociale ondernemingen

Naast het opnemen van social return in de aanbesteding kun je ook direct inkopen bij sociale ondernemingen of sociale werkplaatsen. Op deze manier bied je organisaties met een maatschappelijke doelstelling een grotere kans om opdrachten te verwerven. Deze manier van inkopen geeft een impuls aan sociaal ondernemen.

Voorbehouden opdracht

Artikel 2.82 van de Aanbestedingswet 2012 geeft aanbestedende diensten de mogelijkheid om de deelname aan aanbestedingsprocedures voor te behouden aan 3 soorten inschrijvers:

Sociale werkplaatsen (SW-bedrijven)
Ondernemers die de maatschappelijke en professionele integratie van gehandicapten of kansarmen tot hoofddoel hebben (dat doel kan bijvoorbeeld uit de statuten blijken, maar ook uit de aard van hun activiteiten)
Programma’s voor beschermde arbeid

Bij alle 3 geldt als voorwaarde dat minstens 30% van de werknemers gehandicapte of kansarme werknemers moeten zijn. Dit is bij SW-bedrijven het geval, en ook bij sommige sociaal ondernemers.

Een voorbehouden opdracht betekent niet dat je onderhands aan één van deze bedrijven kunt gunnen. De opdracht moet open staan voor concurrentie. In de aankondiging dien je duidelijk te vermelden dat alleen sociale werkvoorzieningen of sociale ondernemingen kunnen reageren.

Voorbehouden opdrachten vindbaar maken

Kondig je een voorbehouden opdracht aan? Gebruik dan (één van) de volgende termen in de korte omschrijving van de opdracht: voorbehouden opdracht, 2.82 of sociale werkplaats. Dit geldt zowel voor aanbestedingen die je direct publiceert op TenderNed, als voor aanbestedingen die je via een privaat platform publiceert. SW-voorzieningen en sociale ondernemingen kunnen deze zoekopdrachten gebruiken om te zoeken naar voorbehouden opdrachten.

Meer informatie voorbehouden opdrachten

Lees meer over dit onderwerp op de volgende pagina's:

Percelenregeling

De percelenregeling zorgt ervoor dat je binnen een grote opdracht een sociale onderneming eenvoudig één op één kunt contracteren. Wanneer een Europese aanbesteding wordt opgedeeld in percelen, dan kunnen één of meerdere percelen in sommige gevallen worden uitgezonderd van de Europese aanbestedingsplicht. Je kunt een deelperceel dan buiten een Europese aanbestedingsprocedure houden, zodat je deze één op één kunt gunnen aan een sociale ondernemer. Voor diensten en werken staat deze mogelijkheid beschreven in artikel 2.18 van de Aanbestedingswet 2012, voor homogene leveringen in artikel 2.19. Je zult op basis van de Aanbestedingswet 2012 wel moeten kunnen verantwoorden waarom de opdracht juist bij deze ondernemers wordt geplaatst.

Hoe vind je sociaal ondernemers?

Er zijn verschillende online platformen waar sociaal ondernemers vertegenwoordigd zijn en waar zij hun producten en diensten zichtbaar maken. Vaak zijn het bedrijven die zowel milieuvriendelijk als sociaal ondernemen. Je kunt hier in één oogopslag zien wat sociaal ondernemers te bieden hebben. Soms is er ook de mogelijkheid om te zoeken naar sociale ondernemers die voldoen aan de definitie van de Aanbestedingswet 2012.

Voorbeelden van marktplaats platformen:

Sociale en andere specifieke diensten voorbehouden

Je kunt een aantal sociale en andere specifieke diensten voorbehouden aan bepaalde ondernemingen (artikelen 2.82a en 3.63 van de Aanbestedingswet 2012). PIANOo heeft een overzicht gemaakt met alle CPV codes voor sociale en andere specifieke diensten. In het overzicht is aangegeven welke van deze diensten een aanbestedende dienst kan voorbehouden.

Inbesteden

Een gemeente kan een opdracht aan een sociale werkvoorziening in de zin van de Aanbestedingswet 2012 verlenen zonder aanbesteding, wanneer de SW-voorziening onderdeel is van dezelfde gemeentelijke organisatie. De SW-voorziening is dan een gemeentelijke dienst. Dit is mogelijk omdat er bij zuiver inbesteden (binnen dezelfde rechtspersoon) geen sprake is van een overheidsopdracht (opdracht van aanbestedende dienst aan een derde partij) in de zin van de aanbestedingsrichtlijn.