Terecht ongeldig verklaard vanwege referentie (week 38)

Feiten en omstandigheden

De Staat (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat Programma’s, Projecten en Onderhoud) heeft een Europese aanbestedingsprocedure gevoerd voor de Raamovereenkomst staalbeton Bruggen Vast Groot. Hochtief en Muehlhan hebben zich als combinatie onder de naam KRACHT aangemeld om deel te nemen aan de Aanbestedingsprocedure. KWS, [gevoegde partij] en 3 andere partijen hebben zich eveneens aangemeld om aan de Aanbestedingsprocedure deel te nemen. De 6 partijen die zich hebben aangemeld om deel te nemen aan de Aanbestedingsprocedure, hebben ieder een referentieproject moeten indienen dat ziet op de geschiktheidseis 3c. Eiseressen hebben een beroep gedaan op een derde ten behoeve van het indienen van het referentieproject met betrekking tot geschiktheidseis 3c. Bij selectiebeslissing(en) van 21 februari 2025 zijn – mede op basis van de ingediende referentieprojecten – alle 6 deelnemende partijen geselecteerd voor de volgende fase van de Aanbestedingsprocedure, namelijk de trechteringsfase. De derde op wie eiseressen een beroep hebben gedaan voor het referentieproject met betrekking tot geschiktheidseis 3c, is nadat de selectiebeslissing bekend was gemaakt, failliet gegaan. De Staat heeft eiseressen in de gelegenheid gesteld om een vervangende onderaannemer met een nieuw referentieproject aan te dragen. Eiseressen hebben daartoe (een referentieproject van) onderaannemer Muehlhan B.V. aangedragen. Het referentieproject van Muehlhan B.V. zag op steigerbouw en voorzieningen om een brug toegankelijk te maken.

Op 13 juni 2025 is een ‘Besluit RWS terzijdelegging onaanvaardbare inschrijving’ genomen met betrekking tot de aanmelding van KRACHT. In het besluit is de aanmelding van KRACHT ongeldig verklaard met als reden dat de vervangende referentie die KRACHT heeft ingediend voor de geschiktheidseis 3c niet zou voldoen. KWS en [gevoegde partij] zijn na het doorlopen van de trechteringsfase uitgenodigd voor laatste fase van de Aanbestedingsprocedure, namelijk de dialoog- en inschrijvingsfase. Eiseressen vorderen dat de voorzieningenrechter de Staat veroordeelt om de selectiebeslissingen in te trekken. Het oordeel van de rechter:

Renovatiemaatregelen

“De voorzieningenrechter overweegt als volgt. Het begrip ‘renovatie’ moet in de context van een bouwwerk worden gedefinieerd als de vernieuwing, aanpassing ofwel verbetering van dat bouwwerk. De term ‘maatregel’ is in de Van Dale gedefinieerd als ‘een handeling waardoor men iets regelt’. Gelet daarop is naar het oordeel van de voorzieningenrechter duidelijk dat het samengestelde woord ‘renovatiemaatregelen’ in geschiktheidseis 3c, duidt op handelingen die (rechtstreeks en zelfstandig) bewerkstelligen dat een bouwwerk wordt vernieuwd, aangepast of verbeterd. Dat met geschiktheidseis 3c is bedoeld dat sprake moet zijn van ervaring met het uitvoeren van handelingen met als rechtstreeks resultaat de vernieuwing, aanpassing of verbetering van vaste stalen brug, blijkt nog eens temeer uit verdere bewoordingen van geschiktheidseis 3c, namelijk dat ervaring moet zijn opgedaan met het uitvoeren van renovatiemaatregelen aan een vaste stalen brug. Anders dan eiseressen tijdens de mondelinge behandeling hebben betoogd, was niet nodig dat in geschiktheidseis 3c het woord ‘zelf’ werd toegevoegd na de zinsnede ‘aan een vaste stalen brug’ om dit duidelijk te maken. In de zinsnede ‘renovatiemaatregelen aan een vaste stalen brug’ kan het woord ‘aan’ namelijk uitsluitend betrekking hebben op de direct daarop volgende woorden ‘een vaste stalen brug’.”

Randvoorwaarden niet gelijk aan uitvoeren handeling

“Eiseressen betogen op zichzelf terecht dat door steigerbouw en het toegankelijk maken van een brug de essentiële randvoorwaarden worden geschapen voor het kunnen uitvoeren van de renovatie(maatregelen) aan die brug, en dat het op deugdelijke wijze scheppen van die randvoorwaarden een gecompliceerd proces kan zijn waar bijzondere deskundigheid voor nodig is. Dat maakt echter nog niet dat steigerbouw en het toegankelijk maken van de brug als renovatiemaatregelen aan die brug kunnen worden aangemerkt. Het scheppen van de noodzakelijke randvoorwaarden voor het kunnen uitvoeren van een handeling – hoe complex ook – kan namelijk niet worden gelijkgesteld aan het uitvoeren van de handeling zelf.”

Interpretatie geschiktheidseis 3c

“Eiseressen hebben nog betoogd dat haar interpretatie van geschiktheidseis 3c wordt ondersteund door onderdelen van het uitvoeringsplan, de inschrijfstaat en bijlage N bij de Aanbestedingsleidraad, die steeds tot de aannemingsstukken behoren. De voorzieningenrechter volgt eiseressen ook hierin niet. De omstandigheid dat in deze stukken staat dat, zoals eiseressen hebben aangestipt, hulpconstructies, constructieve veiligheid en bescherming van de omgeving belangrijke aspect zijn, en dat steigerbouw en het nemen van verkeersmaatregelen behoren tot de uit te voeren werkzaamheden in het kader van het uitvoeren van de opdracht, rechtvaardigt niet de conclusie dat het plaatsen hulpconstructies /steigerbouw en het nemen van verkeersmaatregelen op zichzelf kunnen worden aangemerkt als renovatiemaatregelen als bedoeld in geschiktheidseis 3c. De omstandigheid dat in bijlage N staat dat voor het vervangen van de opleggingen een steiger benodigd is, rechtvaardigt die conclusie evenmin.”

De conclusie luidt dat de vorderingen van eiseressen moeten worden afgewezen.

VdLC publishers/consultants BV, 24 september 2025)

Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl