Staat moet overgaan tot herbeoordeling van prijsstelling (week 34)

Feiten en omstandigheden

De Staat, meer in het bijzonder het Directoraat Generaal Belastingdienst (mede namens een aantal deelnemende organisaties, waaronder de Politie) heeft een Europese openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor IV-gerichte trainingen met betrekking tot cyberveiligheid. Dataexpert en Vestigo hebben beide een geldige inschrijving ingediend op Perceel 2. Op 9 mei 2025 heeft de Staat aan Dataexpert medegedeeld dat haar inschrijving niet is aangemerkt als de inschrijving met de beste prijs-kwaliteitverhouding en dat hij voornemens is om Perceel 2 voorlopig te gunnen aan Vestigo. Met het oog op de verificatie van de inschrijvingen heeft de Staat Vestigo onder meer verzocht om informatie over de prijzen van de aangeboden trainingen. In de voorlopige gunningsbeslissing heeft de Staat onderstaande tabel opgenomen:

Dataexpert heeft bij brieven van 19 mei 2025 en 4 juni 2025 bezwaar gemaakt tegen de voorlopige gunningsbeslissing van 9 mei 2025. Daarbij heeft zij – kort gezegd – het standpunt ingenomen dat de Opdracht voor wat betreft Perceel 2 niet aan Vestigo gegund kan worden, omdat volgens haar sprake is van een abnormaal lage althans manipulatieve prijsstelling van Vestigo. Dataexpert vordert de Staat te gebieden de voorlopige gunningsbeslissing van 9 mei 2025 in te trekken. Het oordeel van de rechter:

Waarborgen

“Met Dataexpert is de voorzieningenrechter van oordeel dat het voor een goede werking en toepassing van de in deze aanbesteding gehanteerde gunningssystematiek, waarbij punten worden gescoord op de hoogte van de gegeven kortingen op gehanteerde catalogusprijzen (lees: bruto basisprijzen), essentieel is dat wordt voorzien in waarborgen ter voorkoming van misbruik/manipulatie van de systematiek. Meer in het bijzonder dient door de aanbestedende dienst streng te worden gecontroleerd of het bij de aangeboden catalogusprijzen daadwerkelijk gaat om prijzen die – zoals het Prijzenblad – voorschrijft reeds door een inschrijver werden gehanteerd. De Staat heeft bij conclusie van antwoord en ter zitting toegelicht dat hij op 17 februari 2025 bij het openen van de digitale prijskluis heeft getoetst of de door Vestigo bij haar inschrijving gevoegde linkjes naar haar Nederlandse opleidingscatalogus werkten en dat hierbij is geconstateerd dat deze catalogus met prijzen toen op de site stond en kon worden ontsloten. Daarmee kunnen volgens de Staat deze catalogusprijzen worden aangemerkt als de prijzen die reeds door Vestigo werden gehanteerd. Vervolgens heeft de Staat op 29 april 2025 gecontroleerd of de op dat moment in de catalogus van Vestigo vermelde prijzen overeenkwamen met de prijzen die op 17 februari 2025 werden aangetroffen en met de prijzen die in het kader van de verificatiefase door Vestigo zijn aangeleverd.”

Te beperkt uitgelegd

“Naar het oordeel van de voorzieningenrechter legt de Staat hiermee de in het Prijzenblad neergelegde eis dat inschrijvers ‘reeds gehanteerde prijzen’ moeten aanbieden te beperkt uit. Daartoe wordt het volgende overwogen. In het kader van de uitleg van aanbestedingsstukken geldt als toetsingskader dat deze uitleg dient plaats te vinden aan de hand van de zogenaamde CAO-norm. Deze norm houdt in dat een bepaling naar objectieve maatstaven moet worden uitgelegd, waarbij in beginsel de bewoordingen van die bepaling, gelezen in het licht van de gehele tekst van die bepaling en de overige aanbestedingsstukken, van doorslaggevende betekenis zijn, met dien verstande dat het daarbij aankomt op wat een normaal oplettende en behoorlijk geïnformeerde inschrijver daaruit mocht begrijpen. In de tekst van het Prijzenblad kan voor de uitleg van de Staat van de bewuste eis geen aanknopingspunt worden gevonden. De overige aanbestedingsstukken bieden voor die uitleg evenmin steun. Een normaal oplettende en behoorlijk geïnformeerde inschrijver heeft op basis van de tekst van het Prijzenblad en de door de Staat in de beide Nota’s van Inlichtingen toegelichte beoogde marktwerking mogen en moeten begrijpen dat – zoals Dataexpert terecht stelt – met de ‘reeds gehanteerde prijzen’ de prijzen worden bedoeld die de inschrijver voorafgaand aan de aanbesteding op de markt voor de hier aan de orde zijnde diensten in rekening heeft gebracht.”

Marktwerking juist niet bereikt

“Uitgaande van de uitleg van de Staat hebben nieuwkomers dan wel relatieve nieuwkomers op de Nederlandse markt voor OSINT-trainingen immers simpelweg de mogelijkheid gehad om de Opdracht door middel van het hanteren van catalogusprijzen die veel hoger liggen dan de prijzen die zij voorheen in rekening brachten binnen te halen. Daarmee wordt de door de Staat beoogde marktwerking juist niet bereikt. Goed voorstelbaar is immers dat een (relatieve) nieuwkomer op de Nederlandse markt het er voor (een kans op) het verkrijgen van de onderhavige omvangrijke Opdracht graag voor over heeft, om zich met door haar recent opgevoerde hoge catalogusprijzen voor toekomstige (kleinere) opdrachten uit de markt te prijzen. Bovendien heeft Dataexpert terecht opgemerkt dat de gehanteerde catalogusprijzen zonder enig probleem in de toekomst weer door Vestigo kunnen worden verlaagd.”

De slotsom is dat de Staat moet overgaan tot herbeoordeling van de inschrijving van Vestigo op het punt van de prijsstelling. Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.

VdLC publishers/consultants BV, 27 augustus 2025)

Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl