Geen aanspraak op intrekking gunningsbeslissing in hoger beroep (week 26)
Xafax-arrest
In juli 2024 schreef de gemeente Haaksbergen een Europese aanbesteding uit voor tijdelijke huisvesting van statushouders en Oekraïense vluchtelingen, waarop onder andere Royaal House inschreef. De gemeente wees de inschrijving van Royaal House af en gunde de opdracht voorlopig aan Flexibilitystay, waarna Royaal House een kort geding startte. De voorzieningenrechter verklaarde Royaal House niet-ontvankelijk omdat de dagvaarding niet correct was betekend. In hoger beroep oordeelt het hof dat Royaal House geen aanspraak meer kan maken op intrekking van de gunningsbeslissing. Volgens het hof heeft de gemeente juist gehandeld door te wachten met het sluiten van de overeenkomst tot na de uitspraak van 19 december 2024, waardoor aan de Aanbestedingswet 2012 is voldaan. (ECLI:NL:GHARL:2025:3628, Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, Datum uitspraak 17 juni 2025, Datum publicatie 24 juni 2025)
Feiten en omstandigheden
In juli 2024 heeft de gemeente Haaksbergen een openbare Europese aanbesteding uitgeschreven. De opdracht betreft het plaatsen van tijdelijke woonunits waarin 144 statushouders en Oekraïense vluchtelingen kunnen worden gehuisvest. Op deze aanbesteding is de Aanbestedingswet 2012 (Aw) van toepassing en de door de gemeente opgestelde “Offerteaanvraag ten behoeve van de Europees openbare aanbesteding Flexunits Opvang en Huisvesting”. Royaal House heeft daarop ingeschreven, net als vijf andere ondernemingen. Op 2 oktober 2024 heeft de gemeente aan Royaal House bericht dat haar inschrijving ter zijde wordt gelegd. Volgens de gemeente voldoet de inschrijving van Royaal House niet aan de daaraan in de offerteaanvraag gestelde eisen. Op 31 oktober 2024 heeft de gemeente aangekondigd dat zij de opdracht voorlopig heeft gegund aan Flexibilitystay B.V. Royaal House is het niet eens met het terzijde leggen van haar inschrijving en de voorgenomen gunning aan Flexibilitystay en heeft een kort geding aanhangig gemaakt bij de voorzieningenrechter van de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Almelo. Zij heeft daarin onder meer gevraagd de gemeente te gebieden de voorlopige gunningsbeslissing in te trekken en Royaal House alsnog toe te laten tot de gunningsfase en haar inschrijving alsnog inhoudelijk te beoordelen. De voorzieningenrechter heeft Royaal House in het vonnis van 19 december 2024 in haar vorderingen niet-ontvankelijk verklaard. Volgens de rechtbank is de dagvaarding niet op rechtsgeldige wijze aan de gemeente betekend. Deze is betekend aan de advocaat van de gemeente en niet aan de gemeente zelf. Dat is in strijd met de voorschriften in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), aldus de voorzieningenrechter en dat leidt naar zijn oordeel tot niet-ontvankelijkheid. Daartegen komt Royaal House met dit hoger beroep op.
Het hof zegt o.a. het volgende:
Ingrijpen alleen in beperkt aantal gevallen
“Doel van het hoger beroep van Royaal House is intrekking van de (voorlopige) gunningsbeslissing van 31 oktober 2024, het - zo nodig na herstel - inhoudelijk beoordelen van de inschrijving van Royaal House en het nemen van een daarop gebaseerde - nieuwe -gunningsbeslisssing. De vorderingen van Royaal House gaan voorbij aan het gegeven dat de gunningsfase in december 2024 is afgerond met definitieve gunning aan Flexibilitystay en de door de gemeente op basis daarvan in april 2025 met haar gesloten overeenkomst. Royaal House vordert niet expliciet aantasting van die overeenkomst. Haar vorderingen kunnen echter zonder aantasting van die overeenkomst met Flexibilitystay niet leiden tot het door Royaal House gewenste resultaat. Hoewel niet is uitgesloten dat ook in hoger beroep wordt ingegrepen in een tussen aanbesteder en winnende inschrijver gesloten overeenkomst, kan dat alleen in een beperkt aantal gevallen. Een dergelijk geval doet zich hier naar het oordeel van het hof niet voor. Daarvoor geldt het volgende.”
Xafax-arrest
De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 18 november 20161 inzake Xafax overwogen dat het stelsel van Richtlijn 89/665/EEG, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2007/66/EG en geïmplementeerd in de Aw, op het volgende neerkomt. Inschrijvers en andere belanghebbenden moeten tegen de gunningsbeslissing opkomen voordat de overeenkomst is gesloten. Daartoe wordt hun - op grond van het bepaalde in artikel 2.127 Aw - een termijn gelaten waarvan de niet-inachtneming door de aanbestedende dienst leidt tot vernietigbaarheid van de overeenkomst. Is die termijn verstreken of een verzoek om een onmiddellijke voorziening met betrekking tot de gunningsbeslissing gedaan en daarop door de voorzieningenrechter in eerste aanleg afwijzend beslist, dan is de nadien tot stand gekomen overeenkomst tussen de aanbestedende dienst en de winnende inschrijver alleen aan te tasten in de bijzondere gevallen genoemd in art. 4.15 lid 1 Aw.”
Voldaan aan de eisen van de Aanbestedingswet
“Nu de gemeente met de definitieve gunning en het sluiten van een overeenkomst met de winnende inschrijver Flexibilitystay heeft gewacht tot na het moment dat de voorzieningenrechter Royaal House in haar vorderingen op 19 december 2024 niet-ontvankelijk heeft verklaard, heeft zij naar het voorshands oordeel van het hof voldaan aan de eisen van artikel 2.127 Aw. Dat betekent dat de situatie van artikel 4.15 lid 1 aanhef en onder a Aw zich niet voordoet. Gesteld noch gebleken is dat een van de andere gronden van artikel 4.15 lid 1 Aw zich voordoet. Dat geldt ook voor de wilsgebreken en voor nietigheden op grond van artikel 3:40 BW. Die zijn evenmin gesteld of gebleken.”
VdLC publishers/consultants BV, 2 juli 2025)
Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl