Overeenkomsten snelladers rechtsgeldig ontbonden (week 27)
Ontbinding overeenkomst | wezenlijke wijziging | gelijkheidsbeginsel
De Gemeente Utrecht had concessies gegund aan Stellapower en E2-Energy voor het plaatsen van snelladers, maar ontbond de overeenkomst met Stellapower omdat deze op 1 april 2023 geen werkende laders had geplaatst. Stellapower stelde dat er afspraken waren gemaakt over uitstel en tijdelijke plaatsing van afwijkende laders, maar het hof vond dat er geen bindende toezeggingen door de Gemeente zijn gedaan. Volgens het hof was het terecht dat de Gemeente niet akkoord ging met afwijkingen in de maatvoering. Ook het beroep van Stellapower op het gelijkheidsbeginsel slaagde niet, omdat E2 wel laders kon leveren die voldeden aan de gestelde eisen en slechts uitstel van korte duur kreeg. Het hof bevestigde daarom dat de Gemeente de overeenkomsten met Stellapower rechtsgeldig heeft ontbonden. (ECLI:NL:GHARL:2025:2970, Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, Datum uitspraak 13 mei 2025, Datum publicatie30 juni 2025)
Feiten en omstandigheden
De Gemeente Utrecht heeft eind 2020 een aanbesteding georganiseerd voor het vergeven van opdrachten (concessies) voor het plaatsen en exploiteren van snelladers op diverse openbare parkeerplaatsen in de gemeente Utrecht. De concessietermijn startte telkens op 1 juli 2022 en eindigde (behoudens verlenging) op 30 juni 2033. De opdracht was opgedeeld in 19 percelen. Aan Stellapower zijn 12 percelen gegund, de 7 andere percelen aan E2-Energy B.V. Op 1 april 2023 heeft Stellapower geen snelladers gerealiseerd en in gebruik genomen. Op 6 april 2023 (die Stellapower pas op 14 april 2023 ontving doordat de Gemeente de brief enige tijd onder zich hield) heeft de Gemeente de concessieovereenkomsten met Stellapower ontbonden. Als reden hiervoor heeft zij aangegeven dat niet op 1 april 2023 per perceel de eerste snellader met de juiste maatvoering is gerealiseerd en in gebruik genomen. De rechtbank heeft geoordeeld dat de Gemeente de concessieovereenkomsten met Stellapower rechtsgeldig heeft ontbonden. Stellapower kan zich niet op schuldeisersverzuim en rechtsverwerking beroepen. De vorderingen van Stellapower zijn daarom afgewezen. Dit is het hoger beroep van die zaak. Het oordeel van het hof:
Communicatie over uitstel
“Het hof oordeelt hierover dat hoewel de wijze waarop de Gemeente met Stellapower heeft gecommuniceerd zeker niet de schoonheidsprijs verdient, maar dat uit de communicatie niet blijkt dat Stellapower er van mocht uitgaan dat de Gemeente ermee akkoord ging dat de snelladers op een later tijdstip zouden worden geplaatst, zoals hiervoor is uiteengezet. Daarbij komt dat de update over de planning, inhoud en voortgang van de werkzaamheden zag op de snelladers van het merk Alpitronic die Stellapower in tegenstelling tot die van leverancier NieuweWeme wel op tijd kon plaatsen. De snelladers van Alpitronic waren echter juist de snelladers die niet aan de afmetingseisen voldeden. Stellapower heeft weliswaar gesteld dat de afspraak was gemaakt dat de Alpitronic snelladers tijdelijk mochten worden geplaatst, maar deze afspraak is door de Gemeente gemotiveerd betwist. Tijdelijke plaatsing is volgens de Gemeente eveneens in de besprekingen louter als een scenario genoemd, en dan ook nog in combinatie met allerlei voorbehouden.”
Wijzigingen niet toegestaan
“Het hof leidt uit de tussen partijen gevoerde correspondentie en de besprekingsverslagen af dat partijen met elkaar hebben onderzocht wat de opties waren om ter uitvoering van de concessieovereenkomsten snelladers in de gemeente Utrecht te plaatsen. Ook blijkt dat de Gemeente tot en met het overleg van 28 maart 2023 de optie openhield of afwijking van de maatvoering van de snelladers was toegestaan. Toen bleek dat dit niet mogelijk was, heeft de Gemeente besloten om tot ontbinding van de concessieovereenkomsten over te gaan. Naar het oordeel van het hof mocht de Gemeente tot deze conclusie komen. Uitgangspunt is immers dat wijzigingen tijdens de uitvoering van de aanbestede overeenkomst niet zijn toegestaan als dat zou leiden tot toelating van andere dan de oorspronkelijk geselecteerde gegadigden, de gunning van de opdracht aan een andere inschrijver mogelijk zouden hebben gemaakt of andere deelnemers aan de aanbestedingsprocedure zouden hebben aangetrokken (HvJ EG 19 juni 2008, C-454/06, ECLI:EU:C:2008:351 (Pressetext). Over de vraag in hoeverre dit ook geldt voor de door Stellapower gestelde wijzigingen van de plaatsingstermijn en de afmetingseisen waren de juristen het kennelijk oneens. Dit onderstreept dat instemming met die wijzigingen het gevaar oproept dat de Gemeente daarop zal worden aangesproken door derden. Daarom acht het hof het niet onredelijk en ook niet onbillijk dat de Gemeente daarmee niet heeft willen instemmen, maar gebruik maakte van haar bevoegdheid tot ontbinding van de concessieovereenkomsten.”
Gelijkheidsbeginsel niet geschonden
“Anders dan Stellapower aanvoert, heeft de Gemeente het gelijkheidsbeginsel niet geschonden door aan E2 wél een verlenging van de plaatsingstermijn te geven. De Gemeente heeft gemotiveerd toegelicht dat het verschil met de situatie van Stellapower is dat E2 in tegenstelling tot Stellapower in het vooruitzicht heeft gesteld op korte termijn snelladers te kunnen plaatsen die wél aan de afmetingseisen voldoen. E2 had enkel iets meer tijd nodig. De Gemeente heeft E2 tijdens een overleg op 29 maart 2023 daarop een verlenging van de plaatsingstermijn gegeven tot 1 juni 2023, waarna de eerste snelladers op 16 juni 2023 daadwerkelijk zijn geplaatst. Op 2 juni 2023 heeft de Gemeente aan E2 meegedeeld dat zij de overeenkomsten ontbond op grond van de overschrijding van de verlengde plaatsingstermijn, maar de Gemeente is in een kort geding veroordeeld om te gedogen dat E2 haar snelladers exploiteert. Stellapower heeft tegenover deze betwisting onvoldoende onderbouwd gesteld dat de Gemeente het gelijkheidsbeginsel wél heeft geschonden.”
VdLC publishers/consultants BV, 9 juli 2025)
Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl