Tijdelijke maatregel geoorloofd vanwege boycot Rbtv vertalers Spaans (week 27)

Feiten en omstandigheden

Tot enkele jaren geleden schakelden het Openbaar Ministerie (OM) en de Rechtspraak rechtstreeks vertalers in voor vertaaldiensten. Op enig moment is besloten over te gaan tot de werkwijze waarbij vertalers zouden worden ingeschakeld via intermediairs. Hiertoe is een aanbestedingsprocedure georganiseerd. De aanbesteding is afgerond en de Staat heeft de Raamovereenkomst voor de percelen 1 en 3 aan Thebigword, een Engelse vennootschap, gegund. Thebigword was in Engeland al actief als intermediair voor vertaaldiensten. Bij brieven van 16 september 2022, 27 februari 2023 en 20 september 2023 heeft SIGV aan de Staat verzocht om over te gaan tot beëindiging van de met Thebigword gesloten Raamovereenkomst. De Staat heeft deze beëindigingsverzoeken telkens afgewezen. Op 3 januari 2024 heeft SIGV een kort geding aanhangig gemaakt waarbij zij vorderde de Staat te gebieden de Raamovereenkomst met Thebigword te beëindigen, die volgens SIGV structureel tekortschoot in de uitvoering van de opdracht. . Deze vorderingen heeft de voorzieningenrechter op 26 februari 2024 afgewezen. In deze nieuwe rechtszaak vordert SIGV dat de rechtbank voor recht verklaart dat de Staat onrechtmatig jegens SIGV heeft gehandeld door de met Thebigword gesloten Raamovereenkomst voor vertaaldienstverlening voor het OM en de Rechtspraak wezenlijk te wijzigen zonder een nieuwe aanbestedingsprocedure te organiseren. Het oordeel van de rechter:

Vertalers uit een Belgisch register

“De Staat heeft op 7 september 2002 aan Thebigword voor een periode van zes maanden toestemming verleend om vertalers uit een Belgisch register in te schakelen. Volgens SIGV moet deze toestemming worden gekwalificeerd als een wezenlijke wijziging, omdat de verplichting tot het inzetten van Rbtv-vertalers een essentiële voorwaarde van de Raamovereenkomst en een wettelijke eis is.”

“De Staat heeft over de achtergrond van de verleende toestemming, onweersproken, het volgende naar voren gebracht. Thebigword had te maken met weerstand van met name Spaanse vertalers met de overgang naar het systeem waarbij zij via intermediairs worden ingeschakeld. Dit leidde ertoe dat de Spaanse vertalers samenspanden om geen opdracht van Thebigword aan te nemen. Het probleem was dus niet dat er te weinig Rbtv-vertalers waren, maar dat zij samenspanden. Daarom heeft Thebigword gevraagd of er tijdelijk Belgische beëdigde vertalers mochten worden ingezet en dat is goedgekeurd voor een periode van zes maanden. Dit probleem heeft ongeveer drie maanden gespeeld. Gelet op deze achtergrond stelt de rechtbank vast dat er sprake was van een situatie waarin Rbtv-vertalers Spaans zich gedurende drie maanden niet aan Thebigword beschikbaar hebben gesteld. Daarmee valt deze situatie redelijkerwijs onder het bereik van de wettelijke uitzonderingsclausule van artikel 28 lid 3 Wbtv. Daarbij komt dat er sprake was van een maatregel die niet langer heeft geduurd dan strikt noodzakelijk. Die maatregel heeft het economisch evenwicht dan ook niet (structureel) verstoord. Dit leidt de rechtbank tot het oordeel dat de verleende toestemming geen wezenlijke wijziging van de Raamovereenkomst inhoudt.”

Weerstand vertalers tegen werken met intermediairs

“Dat Thebigword na de ingebrekestelling nog geruime tijd heeft gekregen om aan de KPI’s te voldoen, brengt naar het oordeel van de rechtbank niet mee dat de Raamovereenkomst wezenlijk is gewijzigd. Hierbij wordt in aanmerking genomen dat er aan de zijde van de Staat sprake was van noodzakelijke procesmatige veranderingen. Daarmee zou ook een andere opdrachtnemer te maken hebben gehad. Hetzelfde geldt voor de weerstand van vertalers tegen het werken voor intermediairs en de (mogelijk) nadelige financiële consequenties die dat voor hen zou hebben. SIGV stelt weliswaar dat zij met die weerstand veel minder te maken zou hebben gehad, maar zij heeft dat niet concreet onderbouwd. Daarnaast neemt de rechtbank in aanmerking dat de Staat steeds is blijven sturen op het voldoen aan de eisen van de Raamovereenkomst, wat tot het gewenste resultaat heeft geleid.”

Hoge scores op de kwalitatieve subgunningscriteria niet waargemaakt

“SIGV stelt op dit punt, samengevat, het volgende. Thebigword heeft haar hoge score met betrekking tot ‘kwaliteitsborging’ niet behaald: zij haalde de KPI’s niet, beschikte over te weinig vertalers en communiceerde slecht. Ook haar maximale score bij ‘Rbtv stimulans’ heeft Thebigword niet waargemaakt. De Staat had dan ook gebruik moeten maken van haar bevoegdheid van artikel 12.2 van de Raamovereenkomst om deze overeenkomst te ontbinden. De Staat heeft op dit punt het volgende aangevoerd. Thebigword heeft haar belofte bij de inschrijving met betrekking tot de ‘kwaliteitsborging’ waargemaakt. Zij komt haar verplichtingen na. Ook met betrekking tot de ‘Rbtv stimulans’ is dat het geval. Dit criterium ziet overigens enkel op de bijdrage die de inschrijver gaat leveren aan de uitbreiding van het Rbtv in aantal talen waarvoor in het register vertalers zijn opgenomen en in het aantal vertalers. Van een wijziging in het economisch evenwicht ten gunste van Thebigword is dan ook geen sprake. Aangezien Thebigword inmiddels voldoet aan de KPI’s, gaat de rechtbank ervan uit dat Thebigword de beoogde ‘kwaliteitsborging’ waarmaakt. Met betrekking tot de ‘Rbtv stimulans’ staat vast dat SIGV bij de inschrijving niet aan de minimale score heeft voldaan. Reeds hierom kan niet worden geoordeeld dat het economisch evenwicht ten gunste van Thebigword is verstoord. Overigens is voor de ‘Rbtv-stimulans’ ook geen termijn gesteld waarbinnen zou moeten worden gepresteerd.”

De vorderingen worden afgewezen.

VdLC publishers/consultants BV, 9 juli 2025)

Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl