Looptijd raamovereenkomst niet gemotiveerd (week 46)
Raamovereenkomst | motivering
Op 22 mei 2023 heeft de Gemeente Landgraaf een Europese openbare aanbesteding voor het leveren van tuingereedschappen en groenmachines aangekondigd. De rechter is van oordeel dat de Gemeente hiermee een raamovereenkomst heeft aanbesteed die, zonder dat dat nader wordt gemotiveerd, een looptijd van vijf jaar kent, hetgeen in strijd is met het bepaalde in artikel 2.140 lid 3 Aw 2012. De rechter verwerpt ook het verweer van de Gemeente dat de klagende partij haar rechten heeft verwerkt omdat zij niet in de vóórfase heeft geklaagd, althans vragen heeft gesteld. (ECLI:NL:RBLIM:2023:6561, Rechtbank Limburg, Datum uitspraak 9 november 2023, Datum publicatie16 november 2023)
Feiten en omstandigheden
Op 22 mei 2023 heeft de Gemeente Landgraaf een Europese openbare aanbesteding betreffende het leveren van tuingereedschappen en groenmachines aangekondigd. Geïnteresseerde marktpartijen konden tot uiterlijk 17 augustus 2023 om 12.00 uur hun inschrijvingen voor de aanbesteding indienen via het digitale platform TenderNed. Intrak heeft haar inschrijving - tezamen met alle stukken die blijkens de leidraad meegezonden dienden te worden - tijdig ingediend op 16 augustus 2023. Op 5 september 2023 heeft Intrak van de Gemeente een brief ontvangen waarin deze aangaf de opdracht voorlopig te hebben gegund aan [naam bv]. Intrak vordert dat de voorzieningenrechter de Gemeente verbiedt deze opdracht te gunnen aan [naam bv]. Het oordeel van de rechter:
Aanbesteding betreft raamovereenkomst
“Als uitgangspunt heeft te gelden dat de Gemeente als aanbesteder de voor haar geldende wettelijke voorschriften in acht moeten nemen, dat zij inschrijvers gelijk moeten behandelen, dat zij transparant, objectief en controleerbaar moeten handelen en dat zij de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht moeten nemen. Dit betekent voor de onderhavige aanbesteding dat duidelijk uit de aanbestedingsstukken moet volgen dat sprake is van hetzij een overheidsopdracht hetzij een raamovereenkomst.”
“De voorzieningenrechter stelt vast dat uit de leidraad blijkt dat de aanbesteding betrekking heeft op een overeenkomst waarin wordt vastgelegd wat er moet gebeuren als een apparaat van de Gemeente uit het huidige areaal onderhoud nodig heeft en als een apparaat uit het huidige areaal 'tzt' moet worden vervangen door een nieuw apparaat en als dat nieuwe apparaat vervolgens onderhoud nodig heeft. In overeenstemming daarmee wordt in de leidraad een geprognosticeerde waarde ad 30.000 euro per jaar genoemd, maar daaraan kunnen - zoals aldaar uitdrukkelijk is bepaald - geen rechten worden ontleend. Los daarvan: wil de wederpartij van de Gemeente de genoemde waarde realiseren, dan zal de Gemeente daarvoor steeds opnieuw in actie moeten komen: met een opdracht om onderhoud te plegen en/of een opdracht om een nieuw apparaat te leveren. De naar aanleiding van de aanbesteding te sluiten overeenkomst legt vast wat er dan moet gebeuren en wat het mag kosten. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter heeft de onderhavige aanbesteding daarom betrekking op een raamovereenkomst.”
Geen motivering voor looptijd van 5 jaar
“In de leidraad is opgenomen dat de overeenkomst loopt tot 31 december 2026 en tweemaal met een jaar verlengd kan worden. De aanvang is naar verwachting in het vierde kwartaal van 2023, maar afhankelijk van de definitieve gunning. Ingevolge artikel 2.140 lid 3 Aw 2012 is de maximale looptijd van een raamovereenkomst 4 jaar behalve in uitzonderingsgevallen die deugdelijk gemotiveerd zijn. Doel van deze regeling is te voorkomen dat een raamovereenkomst gedurende een te lange periode de markt afsluit. Effectieve rechtshandhaving van deze termijn vereist dat niet enkel en alleen naar de vaste looptijd van 3 jaar wordt gekeken, maar dat hierbij tevens de verlenging van tweemaal één jaar wordt betrokken. Een andere uitleg zou deze wettelijke grens betekenis ontnemen. In de in de leidraad gevoegde overeenkomst is de looptijd van de overeenkomst nog open gelaten, maar in de aanbestedingsstukken zelf is duidelijk opgenomen dat het een contract betreft voor de duur van 3 jaar met een mogelijke verlenging van tweemaal één jaar. In de leidraad is verder de bevoegdheid tot eerdere opzegging door de Gemeente opgenomen, maar (ook) die bevoegdheid dient gelet op het voorgaande buiten beschouwing blijven. Verder stelt de voorzieningenrechter vast dat de leidraad niet een deugdelijke motivering bevat waarom in dit geval een looptijd van 5 jaar wordt vereist.”
Rechten niet verwerkt
“De voorzieningenrechter verwerpt het verweer van de Gemeente dat Intrak haar rechten heeft verwerkt omdat zij niet in de vóórfase heeft geklaagd, althans vragen heeft gesteld, over het karakter van de aanbesteding. Bij strijd met de hiervoor genoemde wettelijke bepaling kan dit verweer naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen doel treffen.”
“Het voorgaande betekent dat de voorzieningenrechter voorshands van oordeel is dat de Gemeente een raamovereenkomst heeft aanbesteed die, zonder dat dat nader wordt gemotiveerd, een looptijd in de zin van de wet van 5 jaar kent, hetgeen in strijd is met het bepaalde in artikel 2.140 lid 3 Aw 2012.”
(VdLC publishers/consultants BV, 22 november 2023)
Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl