EU Richtlijn Schone Voertuigen (Clean Vehicles Directive)

Per 2 augustus 2021 geldt voor aanbestedende diensten de Europese Richtlijn ter bevordering van schone en energiezuinige wegvoertuigen (2019/1161/EU), meestal Clean Vehicles Directive (CVD) genoemd. Doel van de richtlijn is om de markt voor schone en energie-efficiënte voertuigen door middel van publieke inkoop te bevorderen. Nederland implementeert de richtlijn in de nationale Regeling bevordering schone wegvoertuigen, die formeel nog moet worden vastgesteld.

De richtlijn verplicht aanbestedende diensten om bij Europese aanbestedingen voor wegvoertuigen, en diensten waarbij voertuigen worden ingezet zoals vuilnisdienst of post, te voldoen aan een minimumpercentage van schone en emissievrije wegvoertuigen. Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen lichte en zware wegvoertuigen. De minimumpercentages zijn gekoppeld aan aankopen in 2 referentieperioden:

  • Eerste referentieperiode: 2 augustus 2021 tot en met 31 december 2025
  • Tweede referentieperiode: 1 januari 2026 tot en met 31 december 2030

Nationale Regeling bevordering schone wegvoertuigen
In Nederland wordt de Europese richtlijn geïmplementeerd in de Wet Milieubeheer met de bijbehorende Regeling bevordering schone wegvoertuigen. Deze regeling moet formeel nog worden vastgesteld door de Tweede en Eerste Kamer. Omdat het gaat om implementatie van een Europese richtlijn tellen de Europese aanbestedingen van voertuigen vanaf 2 augustus 2021 al wel mee in het bepalen van de percentages over de eerste periode (2 augustus 2021 tot en met 31 december 2025).

Infographic CVD

De verschillende percentages per voertuigtype en per periode, staan weergegeven in deze infographic.
Klik op de afbeelding voor grote weergave.

Grafische weergave van de cvd

Bekijkt u de infographic liever in pdf? Download dan: pdf-versie van de infographic

Voor wie

De richtlijn geldt voor alle aanbestedende diensten, te weten overheden en semi-publieke instellingen, zoals (lucht)havens, netbeheerders, omgevingsdiensten, hoger onderwijs en energiemaatschappijen.

Reikwijdte richtlijn

Onder de richtlijn valt:

  • De aanschaf, huur, huurkoop en lease van voertuigen;
  • Aanbestedingscontracten voor personenvervoer;
  • Servicecontracten voor openbaarvervoersdiensten, diensten voor speciaal personenvervoer over land, personenvervoer zonder dienstregeling, diensten voor ophalen van vuilnis, postvervoer over de weg, pakketvervoer, postbezorging, pakketbezorging.

Voertuigen die buiten de reikwijdte vallen

De vereisten van deze richtlijn zijn niet van toepassing op voertuigen die specifiek gebouwd zijn voor werkzaamheden en niet geschikt zijn voor het vervoer van passagiers of goederen. Hieronder vallen:

  • Voertuigen voor het onderhoud van wegen, zoals sneeuwschuivers;
  • Land- en bosbouwvoertuigen, twee- en drie en vierwielers (quads);
  • Touringcars;
  • Voertuigen op rupsbanden.

Daarnaast zijn de volgende voertuigen vrijgesteld:

  • Rolstoelvriendelijke voertuigen van categorie M1;
  • Mobiele kranen;
  • Voertuigen specifiek ontworpen en gebouwd of aangepast om hoofdzakelijk te worden gebruikt op bouwplaatsen of in mijnen, havens of luchthavens;
  • Voertuigen specifiek ontworpen en gebouwd of aangepast voor gebruik door het leger, de burgerbescherming, Brandweerdiensten en diensten belast met de handhaving van de openbare orde;
  • Ambulances;
  • Gepantserde voertuigen;
  • Lijkwagens;
  • Gehandicaptenvervoer;
  • Mobiele machines.

Eisen per voertuigcategorie

Auto’s en bestelbussen (voertuigcategorie M1, M2 en N1)

  • Tot en met eind 2025 moeten per aanbestedende dienst ten minste 38,5% schone auto’s en bestelbussen worden aanbesteed. In aanmerking komen emissievrije voertuigen, maar ook schone voertuigen (max 50gr CO2/km en max 80% van de RDE limietwaarden).
  • Van 2026 tot en met 2030 geldt ook een minimumpercentage van 38,5%, maar dan kunnen er alleen nog emissievrije voertuigen worden aanbesteed om aan dit percentage te voldoen.

Zware voertuigen (N2,N3)

  • Tot en met eind 2025 moeten per aanbestedende dienst ten minste 10% schone zware wegvoertuigen (zoals vrachtwagens) worden aanbesteed. Bij schone zware wegvoertuigen gaat het om voertuigen die rijden op alternatieve brandstoffen (conform de definitie in richtlijn 2014/94/EU). Biobrandstoffen met een hoog ILUC-risico zijn uitgesloten, ook mag er niet met fossiele brandstoffen bijgemengd worden.
  • Vanaf 2026 tot en met 2030 moet 15% van de zware wegvoertuigen die via Europese aanbestedingen worden ingekocht uit schone voertuigen bestaan.

Bussen (M3)

  • Tot en met eind 2025 moeten per aanbestedende dienst ten minste 45% van de bussen schoon zijn. Dit moet voor de helft ingevuld worden met emissievrije voertuigen. De andere helft mag worden ingevuld met voertuigen die rijden op alternatieve brandstoffen (conform de definitie in richtlijn 2014/94/EU). Uitgesloten zijn biobrandstoffen met een hoog ILUC-risico. Er mag niet bijgemengd worden met fossiele brandstoffen, wanneer biobrandstoffen of synthetische brandstoffen worden ingezet.
  • Vanaf 2026 tot en met 2030 gelden dezelfde voorwaarden, maar dan is het minimumpercentage 65%. Ook hier moet de helft van dit percentage ingevuld worden door emissievrije voertuigen.

Handreiking en Rapportageformulier

In de handreiking toepassing Regeling bevordering schone wegvoertuigen wordt de Regeling nader toegelicht en wordt aangegeven wat gevraagd wordt van de aanbestedende diensten om het aantal aangeschafte schone voertuigen goed te kunnen registreren. De Rapportage Raamovereenkomst (zie rechts in Gerelateerd) is bedoeld voor de juiste registratie van voertuigen die zijn aanbesteed via een raamovereenkomst. Daarnaast kan het ook worden gebruikt voor de interne monitoring van de voortgang binnen de aanbestedende dienst ten aanzien van de aanschaf van schone voertuigen. De Brochure regeling bevordering schone wegvoertuigen (zie rechts in Gerelateerd) is te gebruiken voor bestuursadviseurs, beleidsmakers en inkopers om hun bestuurders te informeren op de nieuwe regeling.

Buyer Group Clean Vehicles Directive

In 2020 zijn de buyer groups gestart. Binnen een buyer group werken publieke en private opdrachtgevers gezamenlijk aan een gedeelde marktvisie en -strategie op het verduurzamen van een specifieke productcategorie. Er zijn 3 buyer groups met als onderwerp mobiliteit:

Wilt u worden betrokken bij één van de buyer groups of meer informatie, stuur dan een email naar @email. U kunt zich ook aanmelden voor de netwerkgroep Clean Vehicles Directive. U wordt dan per e-mail op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen rondom de invoering van de Richtlijn.